2022 Ig Nobel Ödülleri
Ig Nobel, değersiz anlamına gelen ignoble kelimesinden türetilmiştir. Buradan da anlayabileceğimiz üzere anlamsız saçma veya yeniden üretilmemesi gerekilen bilimsel çalışmalara verilen bir ödüldür. Harvard üniversitesi tarafından nobel ödülünün parodisi olarak verilmektedir.
Ödüller her yıl bilimsel mizah dergisi “Annals of Improbable Research” tarafından Harvard Üniversitesi’nde düzenlenen bir törenle “ilk anda insanları gülümseten ama sonradan onları düşündüren” on başarıya verilmektedir.
Peki ödül olarak ne verilmektedir? Veya bu ödülün asıl amacı nedir?
Ig Nobel’de herhangi bir para ödülü verilmemektedir. Kazanan bütün araştırmalar gerçek veriler içermekte ve prestijli bilim dergilerinde de yayımlanmış olmaktadır.
Amacı ise ; insanların hayal gücünü onurlandırarak toplumda bilim, tıp ve teknolojiye daha çok dikkat çekmek.
Ig Nobel ödüllerinde her yıl bir tek belirleniyor. Giyilen kostümler, verilen ödüller, aksesuarlar ve törende yer alan gösteriler de bu temayla uyum içerisinde. 2022’nin teması ise ‘Bilgi”. Bu yıl 32’incisi düzenlenen Ig Nobel Ödülleri töreni, pandemi nedeniyle üçüncü kez çevrimiçi olarak gerçekleştirildi ve 15 Eylül 2022 tarihinde yayınlandı.
Bu yılın teması “bilgi” olduğu için, ödül de (geleneksel olarak verilen 10 trilyon Zimbabwe dolarına ek olarak) çıktısı alındıktan sonra “kendin yap” şeklinde oluşturulan bir bilgi kabıydı.
Törenin belki de en önemli özelliklerinden biri, kazananlara ödüllerini gerçek Nobel Ödülü sahibi bilim insanlarının vermesi. Bu yılki törenin ödülleri de kimya, fizik, tıp ve ekonomi dallarında farklı yıllarda Nobel alan kişiler tarafından sunuldu.Özür dilemeyen çılgın ödül töreninde genellikle minyatür operalar, bilimsel gösteriler ve uzmanların çalışmalarını iki kez açıklamaları gereken 7/24 konferanslar yer alır: bir kez 24 saniyede ve ikincisi yalnızca yedi kelimeyle. Kabul konuşmaları 60 saniye ile sınırlıdır. Ve sloganın da ima ettiği gibi, araştırmanın onurlandırılması ilk bakışta gülünç görünebilir, ancak bu onun bilimsel değerden yoksun olduğu anlamına gelmez.
İzleyiciler, her zamanki gibi 7/24 derslerin yanı sıra her üyenin “Bilinç dünyasında yalnızca bir kişi olduğu fikrini açıkça belirttiği Her Şeyi Bilin Kulübü ” adlı mini operanın galasını izleyebilirler. Her şeyi bilen Her Şey Kulübü” – akşamın bilgi temasına uygun olarak. Kazananlar ayrıca töreni takip eden haftalarda Improbable Research web sitesinde yayınlanacak ücretsiz halka açık konuşmalar yapacaklar.
İşte Ig Nobel Ödülü kazananlar…
Mühendislik dalında; kapı tokmağını döndürmek için parmakların en etkili kullanım şekli” üzerine deney yürüten Japon araştırmacılar Gen Matsuzaki, Kazuo Ohuchi, Masaru Uehara, Yoshiyuki Ueno ve Goro Imura, bu çalışmalarıyla Ig Nobel sahibi oldular.
Fizik alanında; yavru ördeklerin neden annelerinin ardında tek sıra halinde yüzdüklerini araştıran Frank Fish, Zhi-Ming Yuan, Minglu Chen, Laibing Jia, Chunyan Ji ve Atilla İncecik’e verildi. Merak edenler için, anne ördeğin yüzerken yarattığı dalga örüntüsü, arkasında belirli bir noktada yer alan yavrunun karşı karşıya kaldığı sürtünme kuvvetini azaltıyor. Böylece arkadaki yavrular daha az enerji kullanarak daha az yoruluyorlar.
Uygulamalı Kardiyoloji alanında; ilk görüşte birbirlerinden etkilenen çiftlerin kalp atım hızlarının senkronize hale geldiğini ortaya koyan Eliska Prochazkova, Elio Sjak-Shie, Friederike Behrens, Daniel Lindh ve Mariska Kret’e verildi.
Edebiyat alanında; Hukuk dilinde yazılan belgelerin “gereğinden fazla anlaşılması zor” doğasının nedenini araştıran Eric Martínez, Francis Mollica ve Edward Gibson Ig Nobel ödülüne layık görüldüler. Araştırmacıların sonuçlarına göre sorunun kaynağı alana özel kavramların zorluğu değil, kötü yazım şekli.
Tıp alanında; bazı kemoterapi ilaçlarının yan etkisi olarak görülen ağız mukozası iltihabına karşı geleneksel önleyici yöntemler yerine dondurma kullanımının da başarılı sonuç verdiğini gösteren Marcin Jasiński, Martyna Maciejewska, Anna Brodziak, Michał Górka, Kamila Skwierawska, Wiesław Jędrzejczak, Agnieszka Tomaszewska, Grzegorz Basak ve Emilian Snarski’den oluşan araştırma grubuna verildi.
Sanat tarihi alanında;Antik Maya çömleklerinde ayinsel lavman tasvirlerini inceleyen Peter de Smet ve Nicholas Hellmuth Ig Nobel ödülüne layık görüldü.
İş Güvenliği mühendisliği alanında; araçların iri hayvanlara çarpma sonucu alacakları hasarı ölçebilmek için mus (geyik) şeklinde bir çarpışma testi mankeni geliştiren Magnus Gens de ödül aldı.
Biyoloji alanında; Akreplerde kuyruk kopmasının ve sonrasında yaşanan zorunlu kabızlığın, hareket yeteneği ve çiftleşme üzerine etkilerini araştıran Solimary García-Hernández ve Glauco Machado Ig Nobel ödülüne kavuştular.
Ekonomi dalında; yetenekli kişilere kıyasla şanslı kişilerin başarıya ulaşma ihtimalinin neden daha yüksek olduğunu matematiksel olarak gösteren Alessandro Pluchino, Alessio Emanuele Biondo ve Andrea Rapisarda’nın oldu. Pluchino ve Rapisarda, daha önce de Ig Nobel ödülü almışlardı.
Son olarak, barış dalındaki ödül de dedikodu yapan kişilerin ne zaman yalan ne zaman doğru söyleyeceklerine karar vermelerini sağlayan bir algoritma geliştiren Junhui Wu, Szabolcs Számadó, Pat Barclay, Bianca Beersma, Terence Dores Cruz, Sergio Lo Iacono, Annika Nieper, Kim Peters, Wojtek Przepiorka, Leo Tiokhin ve Paul Van Lange adlı araştırmacıların oldu.
Yazan: Derya Naz ALTUĞ
Kaynak**
Kaynak***
Bir yanıt bırakın