2050’ye Kadar Bir Çok Tür Yok Olacak

Brookfield, Il - 23 Ekim: Sophia, yirmi yedi yaşındaki Borneo orangutan, yeni doğan bebeğini Brookfield Hayvanat Bahçesi'ndeki 23 Ekim 2008'de Brookfield, Illinois'de tutuyor. 6 Ekim'de dünyaya gelen kız bebek, bu yıl Kuzey Amerika hayvanat bahçelerinde beklenen iki orangutan doğumundan biri. Vahşi doğada kalan tahmini 61.000 orangutan var, 1990'dan bu yana yüzde 50'lik bir düşüş. (Fotoğraf: Scott Olson/Getty Images)

2050’ye Kadar Bir Çok Tür Yok Olacak

Dünya tarihinde 5 kitlesel yok oluş meydana geldi. Bilim insanlarına göre 6. kitlesel yok oluş çoktan başladı. Araştırmalar, şu anda yaşayan türlerin %40’ının 2050 yılına kadar yok olabileceğini ön görüyor.

27 yaşındaki orangutan anne, yeni doğan bebeğini tutuyor. 6 Ekim’de dünyaya gelen kız bebek, bu yıl Kuzey Amerika hayvanat bahçelerinde beklenen iki orangutan doğumundan biri. Vahşi doğada kalan tahmini 61.000 orangutan var, 1990’dan bu yana yüzde 50’lik bir düşüş bulunuyor. (Fotoğraf: Scott Olson/Getty Images)

Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Tehdit Aktındaki Türler Kırmızı Listesine göre, yaklaşık 41 bin tür şu anda yok olma tehdidi altına.

Sumatra orangutanı (Pogo abelii), Amur leoparı (Panthera pardus orientalis), Sunda kaplanı (Panthera tigris sondaica), Sumatra fili (Elephas maximus sumatranus), kara gergedan (Diceros bicornis) olmak üzere bir çok tür Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) tarafından “Kritik Tehlike Altında” listesinde. Son 10 yılda ya da 3 nesilde %80 ve üzeri oranda nüfus düşüşü olan türler bu listeye alınmakta.

Bu türlerin çoğu 2050 yılında artık bizlerle olmayacak. Doğal ortamda yalnız 70 adet Amur leoparı kaldı. WWF raporuna göre dünyanın en nadir deniz memelisi olduğu düşünülen yunus türü olan vaquita (Phocoena sinus) sayısı 10’a kadar düştü.

Daha az bilinen türler arasında nesli tükenme tehlikesi altında bulunan bir çok tür bulunuyor. Biological Conservation’da yayımlanan makaleye göre, böcek türlerinin %40’ından fazlası yok olma tehlikesinde olduğu belirtiliyor. Ayrıca “daha sürdürülebilir, ekolojik temelli uygulamaların” tüm dünya genelinde benimsenmesi gerektiğini vurguluyorlar.

Tür çeşitliliğindeki bu keskin azalış öngörüsü, dünya genelindeki nerdeyse tüm yaşam için geçerli.

Uluslararası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 2018 raporuna göre, küresel ısınma 1,5°C artışta tutulsa bile, 2050’ye kadar dünyadaki mercan resiflerinin %90’ından fazlası yok olabilir. Hatta daha yakın tarihli IPCC raporuna göre bu oran %99’a kadar çıkıyor. Üstelik tarihte 2030’a kadar iniyor.

Nature’da yayımlanan makaleye göre, her 5 amfibik türden 2’si yani %40,7’si yok olma tehlikesi altında. Başka bir çalışmaya göre, Avustralya’daki tropikal yağmur ormanlarındaki kurbağaların %35’inin 2050 yılına kadar yok olabilir. 

Araştırmacılar bir çok amfibi türü hakkında yeterli bilginin olmadığını belirtiyorlar. Dolaysıyla nesli tükenme altındaki türlerin sayısını tahmin edilenden daha fazla olabileceğini söylüyorlar.

2050’ye Kadar Bir Çok Tür Yok Olacak

Communications Biology dergisinde yayımlanan makalede, amfibi türler, memeliler ve sürüngenler dahil olmak üzere yeterli veriye sahip olunmayan türlerin yarısından fazlasıyım olma tehditi altında.

Şimdiye kadar var olmuş tüm türlerin %99’undan fazlasının neslinin tükendiğini söyleyen bilim insanları, türlerin yok oluşu doğal olarak meydana geliyor olsa da insan faktörlü etkilerin bu süreci önemli ölçüde hızlandırdığı ifade ediyor.

Yazan: Selim ÖZTEMEL

Kaynak*

YouTube Kanalımız

Selim Öztemel (Platin Yazar) hakkında 1392 makale
Çılgın Fizikçiler ve Bilim İnsanları kurucusu, yazarı, YouTube kanalı editörü.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*