Ahtapotların Kanı Neden Mavidir?

Ahtapotların Kanı Neden Mavidir?

Kan deyince muhtemelen hepimizin aklına kırmızı renk geliyordur muhtemelen. Kanı tuttuğu takımın renkleri akanlar hariç herkesin kan rengi kırmızıdır, bizim dışımızda omurgalı hayvanların çok büyük bir kısmı da kırmızı kana sahiptir. Ama omurgasız hayvanlara baktığımız zaman başka kan renkleri görebiliyoruz; mavi, mor, yeşil gibi. Kan rengini belirleyen temel sebep kanda bulunan protein çeşidi.

Bizim kanımızın kırmızı olması hemoglobin proteininden kaynaklanır. Hemoglobin molekülü alyuvarlarımızın oksijeni vücudumuz boyunca taşımasını sağlamakta. Hemoglobinin merkezinde bulunan demir onun kırmızı olmasına sebep oluyor. Oksijenlenmiş kanımız açık kırmızı renkte iken oksijence fakir olan kanımız koyu kırmızı ya da kestanerengi olur. Hemoglobinde yaşanan anormallikler insan kanının kahverengi ya da yeşil olmasına sebep olabilir. Biyoloji derslerinde dolaşım sistemini işlerken damarlardaki kanın bazen mavi renkte gösterildiği görmüş olabilirsiniz ama damarlardaki kan mavi değildir. Bileğinize baktığınızda mavimsi bir renk görmeniz ışığın derimize vurup sonrasında geri yansıtılması sürecinden kaynaklanmaktadır.

Diğer renkteki kanlar çoğunlukla deniz canlılarında mevcut. Dinozorlar devrinden kalma bir hayvan olan atnalı yengeçlerinin ve ahtapotların kanı mavidir. Elbette bunun sebebi hemoglobin dışında bir proteine sahip olmaları, bu protenin adı “hemosiyanin”. Hemosiyanin demir yerine bakır atomu içerir ve oksijenle tepkimeye girince mavi renkte gözüküyor. Hemerythrin proteini taşıyan deniz solucanlarının kanı ise mor renkte olabilir.

Yeşil kan ise biliverdin proteininden kaynaklanır. Omurgalı bir hayvan olan Prasinohaema (bir tür dağ kertenkelesi) yeşil kana sahiptir. Prasinohaema diğer omurgalılar gibi hemoglobin taşır ama çok yüksek miktardaki biliverdin proteini kanının yeşil akmasına sebep olur.