Alzheimer’ın 4 Alt Tipi Tespit Edildi!
Yaşlılıkta en çok görülen nörolojik hastalıkların başında gelen Alzheimer’ın nedenleri ve nörofizyolojik kökeni hala tam olarak bilinmemektedir. Her ne kadar bellek kaybının beyinde toplanan amyloid beta proteini güçlü bir bağlantı olduğu bilinsede bu plakalara karşı kullanılan maddeler nöronların ölesini engellemiyor. Ayrıca son zamanlarda beyin hücrelerinde biriken ipliksi Tau proteinlerinin de beyin hücresi ölümlerine neden olduğunun kanıtları artıyor. Bilim insanları amyloid beta proteini ve Tau proteinlerinin birlikte ya da tek başlarına Alzheimer’a eden olduğu düşünülüyor.
Tau proteinin eykilerini incelemek isteyen bilim insanları 4 farklı ülkeden 1612 katılımcının beynlerindeki protein ipliklerinin dağılımını, özel bir pozitron emisyon tomografisiyle taradılar. Ardından öğrenebilir algoritma yardımıyla, Tau proteininin motiflerini aradılar. Çıkan sonuca göre Alzheimer hastalarının beyinlerindeki Tau protein dağılımı bu motiflerle örtüşüyor.
Algoritma beyin taramalarında birbirinden farklı 4 Tau proteini dağılımı saptadı. Bu da Alzheimer hastalığının çok daha komplike olduğu ve bu hastalığın konseptinin yeniden değerlendirilmesi gerektiği anlamına geliyor.
1. Alt Tip
Tau protein fibrillerinin temporal lor içinde yayılması ve her şeyden önce belirgin hafıza problemlerine neden oluyor. Fakat kalın beyin işlevi daha az etkileniyor. İncelenen Alzheimer hastalarının %33’ünde görüldüğü ve birçoğunun APOE4 Alzheimer risk geni taşıdığı anlaşılmış.
2. Alt Tip
Tau proteinler tüm kortekse yayılıyor ve hafif bir oranda beynin sağ tarafına yol alıyor. İncelenen İncelenen Alzheimer hastalarının %18’inde görülüyor ve hafif hasarla atlatılıyor. Fakat planlama ve yerine getirme gibi işlevleri yapmakta sorun yaşıyorlar. Bu alt tipte APOE4 geninin ender görüldüğü bildirildi.
3. Alt Tip
Tau proteinler özellikle görsel kortekste yoğunlaşıyor ve optik mekansal izlenimler bozuluyor. Hastaların %30’unda görülen bu alt tipe yaklanan kişiler yön bulma, uzaklık ve hareketleri tanımakta zorluk çekiyor.
4. Alt Tip
Tau protein fibrilleri tüm beyine yayılıyor fakat genellikle beyinin sol yarısınada ve sol temporal lobada toplanıyor. Bu alt tip görülen kişilerde bellek kaybı nispeten daha az olsa da zihinsel kayıplar belirgin. Hastaların %19’unda görülen bu alt tip, genellikle konuşma sorunlarına yol açıyor.
Yapılan bu çalışma Alzheimer hastalığının tedavisinde önemli sonuçlar vermesi planlanıyor. Ayrıca semptomların ve demansın ilerleyişini tahmin etmeye yardımcı olacağı düşünülüyor.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Kaynak**
İlginizi çekebilecek bir video:
Bir yanıt bırakın