Aşırı Hava Koşulları İki Milyon Ölüme Neden Oldu
Aşırı hava koşulları iki milyon ölüme neden oldu, son 50 yılda 4 trilyon dolara mal oldu
Havayla ilgili afetlerin ekonomik maliyetleri artıyor fakat erken uyarılar hayat kurtarıyor. İki milyondan fazla ölüm ve 4,3 trilyon dolarlık ekonomik kayıp; Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) yaptığı açıklamada, bunun insan yapımı küresel ısınmanın turbo-şarj ettiği yarım asırlık aşırı hava olaylarının etkisi olduğunu söyledi. WMO’ya göre; hava, iklim ve suyla ilgili tehlikeler, 1970 ile 2021 arasında 12.000’e yakın felakete neden oldu. İklim şokları ve aşırı hava koşullarından kaynaklanan 10 ölümden dokuzu ve ekonomik kayıpların yüzde 60’ından falasını gören gelişmekte olan ülkeler en çok etkilenen ülkeler oldu. WMO; en az gelişmiş ülkelerin ve gelişmekte olan küçük ada devletlerinin, ekonomilerinin büyüklüğüne göre “orantısız” yüksek bir maliyete maruz kaldıklarını söyledi. WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, “Maalesef en savunmasız topluluklar; hava, iklim ve suyla ilgili tehlikelerin yükünü çekiyor” dedi.
Şaşırtıcı Eşitsizlik
WMO, en az gelişmiş ülkelerde, geçtiğimiz yarım yüzyıldaki birçok felaketin gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 30’una varan ekonomik kayıplara neden olduğunu bildirdi. Gelişmekte olan küçük ada devletlerinde, beş afetten biri GSYİH’nın “yüzde beşinden fazlasına eşdeğer” bir etkiye sahip ve bazı afetler bu ülkelerin tüm GSYİH’sını sildi. Asya, son 50 yılda aşırı hava, iklim ve suyla ilgili olaylar nedeniyle en yüksek ölüm oranını gördü ve bir milyona yakın ölüme neden oldu.- yarısından fazlası yalnızca Bangladeş’te meydana geldi.- WMO, Afrika’da rapor edilen 1.839 felaketten 733.585 kişinin ölümüne neden oldu. Bu iklimsel felaketlerin yüzde 95’i kuraklıkların sorumlu olduğu raporlandı.
Erken Uyarı Hayat Kurtarır
Ancak WMO, gelişmiş erken uyarıların ve koordineli afet yönetiminin, afetlerin ölümcül etkilerinin hafifletilmesine yardımcı olduğunu vurguladı. Bay Taalas, “Erken uyarılar hayat kurtarır.” diye ısrar etti. BM ajansı ayrıca 2020 ve 2021 için kaydedilen ölümlerin önceki on yılın ortalamasından daha düşük olduğunu kaydetti. Geçenlerde Myanmar ve Bangladeş’in kıyı bölgelerinde yıkıma neden olan ve “ fakirlerin en fakirini” vuran şiddetli siklonik Mocha fırtınası örneğine işaret eden Taalas, geçmişte benzer hava felaketlerinin “onlarca, hatta binlerce ölü sayısına” neden olduğunu hatırlattı. WMO şefi, “Erken uyarılar ve afet yönetimi sayesinde bu feci ölüm oranları çok şükür artık tarih oldu” dedi.
Ajans daha önce, yaklaşan bir hava tehlikesinden sadece 24 saat önce haber vermenin, ardından gelen hasarı yüzde 30 oranında azaltabileceğini göstermiş ve erken uyarıları, on kat yatırım geri dönüşü nedeniyle iklim değişikliğine uyumun “‘Low-hanging fruit” olarak adlandırmıştı. WMO, BM’nin “Herkes İçin Erken Uyarı” girişimini uygulamaya odaklanarak Cenevre’de başlayan dört yıllık “Dünya Meteoroloji Kongresi” için hava kaynaklı felaketlerin insani ve ekonomik maliyetine ilişkin yeni bulgularını yayınladı.
Kimseyi Geride Bırakma
Girişim, erken uyarı hizmetlerinin 2027 yılı sonuna kadar dünyadaki herkese ulaşmasını sağlamayı amaçlıyor. BM Genel Sekreteri António Guterres tarafından geçen yıl Kasım ayında Şarm El-Şeyh’te düzenlenen COP27 iklim değişikliği konferansında başlatılmıştı. Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri ve En Az Gelişmiş Ülkeler çok geride kalmışken, şu anda dünyanın sadece yarısı erken uyarı sistemleri kapsamındadır. Bu yılın başlarında, BM şefi, Herkes İçin Erken Uyarılar girişimini hızlı bir şekilde eyleme geçirmek için kurum başkanlarını ve ortaklarını bir araya getirdi. Girişimin 2023’te hayata geçirilmesi için özellikle risk altındaki ilk 30 ülke – bunların neredeyse yarısı Afrika’da – belirlendi.
Yazan: Bilge KAPLAN
Bir yanıt bırakın