“Asteroit Çarpması” Günü Ölmüş Bir Dinozor Fosili Bulunmuş Olabilir! -

“Asteroit Çarpması” Günü Ölmüş Bir Dinozor Fosili Bulunmuş Olabilir!

Bilim insanları, Tanis fosil bölgesinde, ölümü 65 milyon yıl önceki “meşhur asteroit çarpması”yla bağlantılı olan bir fosil bulduklarını iddia ediyorlar.

ABD’nin Kuzey Dakota eyaletinindeki Tanis fosil bölgesinde ortaya çıkan Thescelosaurus bacağı fosili, bilim insanlarını beklenmedik seviyede korunmuş haliyle şaşırttı. Fakat bu fosilin tek özel yanı korunmuş olması değil.

Bilim insanları arasında yaygın görüş, gezegenimize 65 milyon yıl önce çarpan 12 km genişliğindeki asteroitin ve ardından getirdiği (ekolojik, iklimsel vb) sonuçların “non-avian dinozorlar” başta olmak üzere birçok canlının ölmesine yol açtığı yönünde.

Aşağıdaki görselde Tanis bölgesi ile asteroitin en yüksek etki alanı arasında 3,000 km olduğunu görebilirsiniz.

3,000 km düşününce çok gelebilir -ki öyledir de- lakin asteroitin enerjisi de hesaba katılırsa bulunan fosil ile arasında ilişki kurulması gayet tutarlı bir çıkarım oluyor.

Bu fosilin önemli olmasının temel sebeplerinden biri de asteroit çarpışmasının etkisini gözlemleyebildiğimiz/izleyebildiğimiz kayaların (çarpışmaya birkaç bin yıl uzaklıkta olanların dahi) içinde olan dinozor kalıntılarının çok az olması. Yani elimizde o anlara dair gerçekten az veri var. Bu durumdayken olayın yaşandığı güne dair bir fosil bulmak gerçekten çok değerli ve de bir o kadar önemli bir keşiftir.

University of Manchester’dan (kazıya liderlik eden) Robert DePalma: “Bu bölgede bize anbean neler yaşandığını söyleyen öyle çok detay var ki, neredeyse bir filme eşdeğer. Oradaki kaya sütununa bakıyorsunuz, fosillere bakıyorsunuz ve sizi o günlere geri götürüyor.”

Londra Doğa Tarihi Müzesi’nden Prof. Paul Barret da bacağı inceledi. Kendisi ornithiscian (kuş kalçalı, genellikle bitki yiyen) dinozorlar üzerine uzmandır. Barret’ın yorumları şu şekilde:

“Bu bir Thescelosaurus. Derileri hakkında daha önce kaydımız olmayan bir gruptan ve fosil gösteriyor ki bu hayvanların pulları (scal) aynen kertenkelelerde gördüğümüz şekilde çok pullu.”

“Görünüşe göre bu hayvanın bacağı aniden kopmuş. Hiçbir bacak hastalığı belirtisi yok. Herhangi bir ısırma benzeri leşçilik (scavenge) durumu da söz konusu değil.”

“Sonuç olarak bu hayvanın az çok olay anında öldüğünü söyleyebiliriz.”

Asıl önemli nokta ise yukarıda da dolaylı olarak belirtildiği gibi bu dinozorun asteroit çarpmasına direkt bağlı olarak ölüp ölmediği. “Eğer öyleyse bu tam anlamıyla bir keşif olacak.” diyor BBC yazarı Jonathan Amos.

Tabii ki halen bu keşfe skeptik (şüpheci) yaklaşan paleontologlar var. Bilim dünyasında da olması gereken şeylerden biri bu zaten.

Keşfe şüpheci yaklaşan palentolog Steve Brusatte, çarpışmadan önce ölmüş hayvanların, oluşan enerji ile mezarlarından çıkabileceği ve ölümlerinin sanki o gün olmuş gibi yeniden gömülebileceklerini söylüyor.

Ayrıca sir David Attenborough’ün da Tanis bölgesinde 3 senedir dinozorlarla ilgili 3 bölümlük bir belgesel çektiğini ve ilk bölümünün 15 Nisan’da yayınlandığını belirtmekte fayda var. Çünkü bu bacak fosili orada da karşımıza çıkıyor. Attenborough’ün büyülendiği ve fosili anlattığı dakikaları izlemenizi öneriririz.

NOT: Sir David Attenboroug’ün 5 bölümlük farklı bir dinozor belgeseli de 23 Mayıs 2022’de yayınlanmaya başlayacak. “Prehistoric Planet” bilim tutkunlarının ilgisini çekecektir.

Son olarak birkaç Thescelosaurus fotoğrafı: