Başsız İskeletler Mezarı
Yerleşim Yerlerinde Başsız İskeletler: 7 Bin Yıllık Toplu Mezar mı?
Bu yıl Slovakya’nın Vráble kentinde yapılan kazılarda, Kiel Üniversitesi’ne (CAU) ait İşbirlikçi Araştırma Merkezi (CRC) 1266 ve Slovak Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü’nden (Nitra) arkeologlar muhteşem bir bulguya rastladılar: 38 kişinin kalıntıları yerleşimi çevreleyen bir hendekte bulunmuştur. İyi korunmuş iskeletleri birbirine karışmıştı ve küçük bir çocuk iskeleti dışında hepsinin kafası kopuktu.
Bu insanların kafalarının nasıl, ne zaman ve neden kesilmişti? Proje lideri Prof. Dr. Martin Furholt, “Daha fazla insan iskeleti bulacağımızı düşünüyorduk, ancak bu olay tüm hayal gücümüzü aştı” diyor.
Önemli Bir Neolitik Yerleşim Yeri
Vráble-Ve’lke Lehemby (MÖ 5.250-4.950) bölgesi, Orta Avrupa’daki Erken Neolitik dönemin en büyük yerleşim yerlerinden biriydi ve birkaç yıldır CRC 1266’nın araştırma odağı olmuştur. Arkeolojik eserler Lineer Çanak Çömlek Kültürü (LBK) ile ilişkilidir. Üç komşu köyde 313 ev jeomanyetik ölçümlerle tespit edildi. Aynı anda 80’e kadar evde insanlar yaşıyordu – bu dönem için olağanüstü bir nüfus yoğunluğu anlamına geliyordu.
Üç yerleşim yerinin güneybatısı 1.3 km uzunluğundaki çifte hendekle çevrelenmiş ve böylece diğerlerinden ayrılmıştı. Bazı alanlar, bir savunma yapısı olarak değil, köy yerleşimi sınır kümeleri olarak yorumlanması gereken parmaklıklarla güçlendirilmiş gibi görünüyor.
2022 yazında yapılan kazılarda Slovak-Alman ekibi, yaklaşık 15 metrekarelik bir alana yayılan en az 38 kişinin kalıntılarını ortaya çıkardı. Üst üste, yan yana, karınları üzerine uzanmış, yanları üzerine çömelmiş, sırt üstü uzuvları açık – iskeletlerin konumu, ölülerin yanına gömüldüğünü göstermez. Sonuç; konumlar, çoğu hendeğe atıldığını veya yuvarlandığını gösteriyor.
Bir bebek dışında bazı alt çeneleri de dahil olmak üzere başları eksikti. Martin Furholt, “Kalıcı net olmayan toplu mezarlarda bir yapı gövdesi genellikle kafaya dayalıdır, bu nedenle bu yılki buluntu bizim için bu alandaki kazıyı zorlaştırıyor.” diyor.
Katliam, kelle avcıları veya barışçıl kafatası tarikatı: Birçok cevaplanmamış soru
İskeletler çıkarılırken akla sorular gelmeye başladı: Bu insanlar vahşice mi öldürüldü, hatta belki de başları kesildi? Kafalar nasıl ve ne zaman kesildi? Yoksa kafaların kesilmesi/ kopması ancak cesetler çürüdükten sonra mı gerçekleşti? Hastalık gibi ölüm nedenlerine dair herhangi bir belirti var mı? Hendeğe hangi sırayla yerleştirildiler, aynı anda ölmüş olabilirler mi? Yoksa tek bir toplu cenaze töreni değil de, birkaç olayın, hatta belki de nesiller boyu süren bir olayın sonucu mu? Bu soruları cevaplamak için birkaç ipucu bulunuyor.
Katharina Fuchs, “Anatomik pozisyonun dışında kalan birkaç kemik, zamansal sıralamanın daha karmaşık olabileceğini düşündürüyor. Halihazırda iskeletleşmiş cesetlerin, yenilerine yer açmak için açmanın ortasına itilmiş olması muhtemeldir” diyor Kiel Üniversitesi’nde bulunan antropolog.
Bazı iskeletlerde, ilk servikal omur korunmuştur, bu da başın şiddetli ve acımasız bir şekilde kesilmesi yerine dikkatlice kesildiğini/çıkartıldığını gösteriyor. Ancak bunların tümü, daha fazla araştırmayla doğrulanması gereken ön gözlemlerdir diyor araştırmacılar.
Daha fazla araştırmanın önemli bir kısmı, ölüler hakkında daha fazla bilgi edinmektir. Benzer yaşta mıydılar yoksa toplumun bir kesitini mi temsil ediyorlar? Birbirleriyle veya Vráble’den ölen diğer ölülerle akraba mıydılar? Yerliler miydi, yoksa uzaktan mı geldiler? Benzer bir diyeti mi paylaştılar? Ölülere yapılan muameleden herhangi bir sosyal anlam çıkarılabilir mi?
Tüm bu sorulara cevap verebilmek için disiplinlerarası bir çalışma yapılmalıdır.
Tek net olan şey Avrupa Neolitik Çağı için kesinlikle benzersiz bir olay olmasıdır.
Yazan: Bilge KAPLAN
Headless skeletons in a settlement trench: A 7,000-year-old mass grave?, 12.01.2023, Phys.org
Topluca öldürülmüşler.Acımasız bir kral yada yönetici tarafından.Mesajı gece yazıyorUm.Dün buna benzer bir çukur gördüm insanlar içine doluşuyordu rüyamda.Ama kızgın bir kral yada adam hepsini toprağın altında yok ettiriyordu.haberi görünceye kadar sadece rüya olarak düşündüm.toplu ölüm aynı rüyamdaki gibi.