Beyaz Maddenin Yeniden Düzenlenmesi: Braille Öğrenmek Zamanla Beynin Yapısını Nasıl Değiştirir?
Beyaz Madde Nedir?
Beyaz madde veya ak madde, sinir sisteminde bulunan nöronların oluşturduğu topluluklara denir. Beyaz maddenin temel işlevi beynin farklı alanlarını birbirine bağlayan yollar oluşturmaktır. Bu madde zarar görürse, beyin gri ile beyaz madde arasında yeni sinir bağlantıları kurarak kendini yeniden inşa edebilir. Beyaz madde, beynin ihtiyaçlarını karşılamak için kendini belirli zamanlarda yeniden düzenler.
Braille Alfabesi Nedir?
Braille alfabesi, 1821 yılında Louis Braille tarafından geliştirilen ve görme engelli kişilerin okuyup yazması için kullanılan bir alfabe yöntemidir. Braille alfabesi; iki kolon taşıyan dikdörtgen düzen üzerine dizilmiş altı kabartılmış noktadan oluşur. Her iki kolonda üçer nokta bulunur. Noktalardan her biri altmış dört farklı kombinasyondan birini oluşturması için farklı şekillerde dizilir.
Yeni beceriler öğrenmek, beynin beyaz maddesini, beyin bölgelerini birbirine bağlayan sinir liflerini değiştirir. Yani öğrenmek beyni değiştirir, ancak Braille alfabesini öğrenirken farklı beyin bölgeleri bağlantılarını çeşitli oranlarda ve zaman dilimlerinde güçlendirir. İnsanlar dokunsal Braille okumayı öğrendiğinde, bedensel duyumsal ve görsel korteksleri yeni talepleri karşılamak için yeniden düzenlenir.
Molendowska ve Matuszewski sekiz ay boyunca Braille alfabesini öğrenirken, gören yetişkinlerin beyaz maddenin gücündeki değişiklikleri ölçmek için difüzyon MRG kullandılar. Beş farklı zaman diliminde ölçüm yaptılar: eğitimden önce, üç kez ve eğitimden sonra. Somatosensoriyel alanlardaki beyaz madde, eğitim boyunca istikrarlı bir şekilde güçlendi. Ancak görsel korteksteki beyaz madde, Braille kelimelerinin anlamsal anlam kazanmaya başladığı eğitimin yarısına kadar yeniden organize olmadı. Her iki bölgede de beyaz cevher, eğitim bittikten iki buçuk ay sonra eğitim öncesi seviyesine geri döndü. Bu sonuçlar, beyaz maddenin beynin ihtiyaçlarını karşılamak için bölgeler ve farklı zaman dilimleri arasında kendini yeniden düzenlediğini gösteriyor.
Yazan: Aslı TAŞCİ
Kaynaklar
“Temporal Dynamics of Brain White Matter Plasticity in Sighted Subjects During Tactile Braille Learning – a Longitudinal Diffusion Tensor Imaging Study” 12 July 2021, Journal of Neuroscience.
DOI: 10.1523/JNEUROSCI.2242-20.2021
Bir yanıt bırakın