Bir Yaşam Elementi Olan Fosfor Dünyaya Nasıl Geldi

Bir Yaşam Elementi Olan Fosfor Dünyaya Nasıl Geldi

Bir Yaşam Elementi Olan Fosfor Dünyaya Nasıl Geldi

Gökbilimciler, ALMA ve Rosetta sondasından gelen verileri birleştirerek fosforun yıldız oluşum bölgelerinden kuyrukluyıldızlara olan yolculuğunu takip ettiler. Amaç, hayatın oluşumunda beş yapı taşından biri olan fosforun gezegenimize nasıl ulaştığını anlamak ve kanıt bulmaktı? 

Gökbilimciler bunun için uzayda elementin oluştuğu ve geçtiği yolların izini takip ettiler. 

Bir Yaşam Elementi Olan Fosfor Dünyaya Nasıl Geldi

Çıkan sonuca göre, fosfor içeren moleküller yıldızların fidanlıklarından çıkmış ve daha sonra kuyrukluyıldızlar tarafından dünyaya getirilmiştir. Görünüşe göre, bileşik fosfor monoksit bir taşıma maddesi olarak bu süreçte belirleyici bir rol oynadı ve böylece gezegenimizdeki yaşamın başlangıcına katkıda bulundu.

Beş element, dünyevi yaşamın temelini oluşturuyor. Karbon, su, asit ve nitrojene ek olarak, tam anlamıyla hiçbir şey fosfor olmadan çalışamaz. DNA’nın yapısı için önemine ek olarak, bileşik adenozin trifosfat (ATP) içinde fosfor merkezi bir elementtir. (ATP Enerjinin depolanmasını ve iletilmesini sağlar) 

Bunun yanı sıra, diğer hayati elementlerin aksine, fosfor yeryüzünde nispeten daha nadirdir ve genellikle elde edilmesi zor bileşiklerde bulunur. Kuyrukluyıldızlar aracılığıyla genç Dünya’ya daha kolay elde edilebilir formlarda geldiği ve bu nedenle yaşam oluşumunda bir yapı taşı haline geldiği zaten uzun zamandır varsayılıyordu. 

Uluslararası bir araştırma ekibi şimdi bu hikayeye daha fazla ışık tutan bir araştırmaya imza attı. Bu araştırmaya önce yıldızların fidanlıkları ve kökenlerini incelemeyle başladılar.  ALMA (Atacama Büyük Milimetre Dizisi), Şili’nin kuzeyinde Atacama Çölü’nde yüksek bir platoda bulunan astronomik interferometre özellikli radyo teleskobundan alınan verileri kullanarak fosfor içeren moleküllerin nasıl ve nerede oluştuğuna dair net bir ışık tutabildiler. 

Yıldız oluşum bölgesi AFGL 5142’ye detaylı bir şekilde bakarak, yıldızların fidanlıklarında fosfor içeren moleküllerin oluştuğunu açıkça ortaya koydular. Bern Üniversitesi’nden  Maria Drozdovskaya, “Genç, büyük kütleli yıldızlardan gaz akar, bu durum yıldızlar arası bulutlarda boşluklar açar ve fotokimyasal süreçler bu boşlukların duvarları boyunca fosfor moleküllerini oluşturur” diye açıklıyor. 

Araştırmacılara göre, veriler ayrıca fosfor monoksitin boşluk duvarlarında çok daha fazla fosfor içerdiğini gösteriyor.

Ayrıca, fosfor monoksit gaz bulutları özellikle az kütleli yıldızlara çöktüğünde donabiliyor. Bilim adamları, fosfor içeren molekülün ise bu donmuş, buzlu toz taneciklerinde toplandığını söylüyor. 

Yıldız tam olarak oluşmadan önce bile, bu parçacıklar daha büyük parçalar oluşturmak için çevreleyen toz ve gaz diskinde birleşiyor ve nihayet kuyrukluyıldızları oluşturuyor ve kuyrukluyıldızlar böylece fosfor monoksit taşıyıcısı haline geliyor.

Çalışmanın ilk yazarı, Floransa’daki INAF Arcetri Astrofizik Gözlemevi’nden Víctor Rivilla,  “Yaşam, dünyada yaklaşık dört milyar yıl önce ortaya çıktı, ancak hâlâ onu hangi süreçlerin ortaya çıkardığını bilmiyoruz” diye vurguluyor. 

Yeni sonuçlar şimdi yeni kanıtlar sağlıyor: Fosfor monoksitin, bu nedenle yaşamın kökenlerinin gizemli tarihinde kilit bir rol oynadığı düşünülüyor.

Çeviri: İ. KAYA 

Kaynak*

YouTube Kanalımız

Tükenmez Kalem (Altın Yazar) hakkında 286 makale
Bilim sever, bilim yazarı.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*