Böcekler de Acı Çekebiliyor
Yeni yapılan bir çalışmaya göre; sineklerin ve hamam böceklerinin de acı çekebildikleri ortaya çıktı. Diğer böcekler de sinek ve hamam böcekleri kadar güçlü olmasa da zayıf oranda acı çekebildikleri görüldü.
İnsanlar için yıllardır gıda ve hayvan yemi olarak kullanılan böceklerin acı hissetemedikleri düşünülür. Bu ve diğer amaçlardan ötürü yılda 1 trilyonu aşkın böcek öldürülür. Kıyaslayabilmeniz için her yıl yaklaşık 79 milyar memeli ve kümes hayvanı öldürülüyor.
Bir çok hayvanın acıyı deneyimlediğini biliyoruz. Fakat böcekleri bu hayvanların arasında yer aldığını düşünmezdik.
Peki gerçekten de böcekler acı çekmez mi?
300’den fazla bilimsel araştırmayı inceleyen bilim insanları genel kanın aksine, en azından bazı böceklerin acı çekebildiklerini ortaya koydu. Fakat diğer böcekler üzerine daha detaylı araştırmalar yürütüldüğünde onlar da da benzer sonuçların elde edilebileceğini düşünüyorlar.
Böcekler acılar hissedebiliyorlar ise, böcek yetiştiriciliği ve haşere kontrol uygulamaları kitlesel acılara sebep oluyor demektir. Hayvan refahı tartışmaları ve yasalar böcekler için neredeyse yok denecek kadar azdır. Bunun nedeni genellikle bu hayvanların nispeten çok daha kısa bir ömürleri olmasından kaynaklanıyor.
Aslında böceklerin ağrı hissedip hissetmedikleri sorusunun cevabı çok zordur. Çünkü ağrı doğası gereği özel bir deneyimdir. Dolayısı ile acı çektiğini doğrudan iletemeyen canlılarda, bunu bilmenin tek yolu ağrı göstergesinin verilerini bulmaktır.
Acının Göstergeleri
Çoğu hayvanda görülen zararlı uyarıların işlenmesi (nosisepsiyon), refleks gibi tepkilere neden olabilir. Bilim insanları, böceklerin nosisepsiyon sergilediğini uzun zamandır biliyorlar. Fakat nosisepsiyon davranışının sergilenmesi, insanlardaki ağrıya sebep olan beyindeki verilerin üretilmesi anlamına gelmez. Aslında nosisepsiyon ve ağrı birbirinden bağımsız gerçekleşebilir.
Yapılan çalışmada; bir hayvanın sinir sisteminin acı hissetmeyi mümkün kılıp kılmadığı (beyin-vücut iletişimi) ve davranışının ağrıya işaret edip etmediği (dürtüsel davranışlarda değişiklik) gibi 8 adalet kriter ile değerlendirildi.
Çalışmaya göre sinekler ve hamam böcekleri bu kriterleri karşılıyor ve bu veriler acı hissettiklerine karşı güçlü bir kanıt olduğu anlamına geliyor. Diğer böcekler ise daha az kriteri sağlıyor. Fakat bilim insanları yine de bu böceklerin acı hissettikleri yönünde güçlü veriler olduğunu belirtiyorlar. Bu alanda yapılacak daha fazla araştırma ile bu böcekler için de güçlü kanıtlar elde edilebileceği ifade ediliniyor.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Insects may feel pain, says growing evidence – here’s what this means for animal welfare laws, 14.12.2022, The Conversation
Bir yanıt bırakın