Buz Adam Ötzi’nin Ataları Anadolu Kökenliymiş

Buz Adam Ötzi’nin Ataları Anadolu Kökenliymiş

Buz adam Ötzi’nin kalıtımı aslında on yıl önce çözülmüştü. Fakat yeni teknikler ile Ötzi hakkında yeni bilgiler edinildi.

5.300 yıllık buz adam Ötzi, belki en ünlü ve en iyi incelenen prehistorik Avrupalı. Buzda korunagelen beden kalıntıları, giysisi ve eşyaları, görünüşü, yasam biçimi, olması ölüm nedeni ve hatta son yemeği hakkında bile bize bilgiler vermişti. 2012’de gerçekleştirilen ilk kalıtım analizleri kökeni ve sağlığı hakkında açıklamalar getirmişti. Bu bilgilere göre Ötzi uzun kahverengi ve açık tenli olarak tasvir edilmişti. Fakat daha ayrıntılı ve eksiksiz analizler şimdi yeni bir tabloyu ortaya çıkardı.

Leipzig Evrim Antropolojisi Enstitüsü’nden Ke Wang, Ötszi’nin kalça kemiğinden yeni bir DNA örneği alarak, modern yüksek verimli dizileme ile analiz etti. Bu analiz, kalıtımın on yıl öncekine göre daha kesin bir şekilde yapılandırılmasına izin verdiği gibi modern DNA ile kirlenme riskini de düşürdü. Analizler Ötzi’nin görünüşü hakkında bazı yeni bilgiler ortaya çıkardı. İlki saçları ile ilgili. Şimdiye kadarki canlandırmalarda gür uzun saçlı ve bıyıklı bir Ötzi görüyorduk. Oysa son analizlere göre buz adamın tepe saçları dökülmüştü ve kelin etrafında seyrek saçlar uzanıyordu. Bilim insanlarına göre; “Bu, göreceli olarak doğru bir sonuç ve mumyada niçin hemen hemen hiç saç bulunmadığını açıklıyor” diyor.

Diğer bir sürpriz de Ötzi’nin tahmin edilenden çok daha koyu tenli olması. Oysa bilim insanları, ten renginin mumyalaşma sırasında koyulaştığını düşünmüşlerdi. Fakat bu renk Ötzi’nin doğal ten rengiymiş. Üçüncü önemli bulgu ise Ötzi’nin Anadolu kökenli olması. Sonuçlara göre Ötzi’’nin kalıtımı %90 oranında Anadolu’dan Avrupa’ya gelen ilk çiftçilerin kalıtımı ile örtüşüyor. Buna göre Ötzi, Avrupa’nın yerel avcı toplayıcı popülasyonunun sadece birkaç genetik kısmını taşıyan Alpler bölgesindeki halk grubundan geliyordu. Kalıtım sonuçları, Ötzi’nin yaklaşık 40 ila 56 kusak önceki (6400 ila 6800 yıl önce) Neolitik Anadolu insanının genlerini taşıdığını gösteriyor. Bu tarihten sonra Ötzi’nin dahil olduğu popülasyon, diğer Avrupalı gruplarla çok az ilişki kurmuş.

Yazan: Selim ÖZTEMEL

High-coverage genome of the Tyrolean Iceman reveals unusually high Anatolian farmer ancestry, Cell Genomi-CS, 16.08.2023.