Buz Devrinde İnsanlar Karbonhidrat İhtiyacını Farklı Şekilde Karşılamış
Buz devrinde Avrupa’da yaşayan ilk modern insanlar için neredeyse hiç karbonhidrat kaynakları bulunmuyordu. Bu konu üzerine araştırma yapan bir antropolog ilk Avrupalıların besin kaynağını keşfetmeyi başardı.
Modern insan, Avrupa’nın orta kısımlarına uzun bir yolculuk ile 45 bin yıl önce ulaştı. İlk insanlar Afrika düzlüklerinde avcılık ve toplayıcılıkla, yemiş, tohum ve iyi sindirilebilir bitkilerle kolayca beslenebiliyorlardı. Fakat Avrupa’ya yerleşen insanların, yaklaşık olarak 20 bin yıl önceki son buzul maksimumunda çok fazla yiyecek seçenekleri yoktu. İnsanlar protein ihtiyaçlarını uzun buz devrine rağmen çok iyi karşılayabiliyorlardı. Bir mamut ya da büyük bir geviş getirici bir hayvan aklandığında bir grubu günlerce doyurabiliyordu. Fakat arkeologlar bugüne kadar Homo sapiens‘in aynı soğuk dönemlerde karbonhidrat ihtiyacını ne şekilde karşıladığını bulamamışlardı.
Michigan Üniversitesi’nden Raven Garvey, yaptığı son çakışma ile bu konuya bir açıklama getirdi. Evolution Anthropology dergisindeki araştırma yazısına göre ilk Avrupalılar, avladıkları hayvanların midesindeki bitkileri de yiyorlardı. Hayvanın sindirim sisteminde bitkiler, selülozu şekere dönüştüren fermente edici bakterilerle temas eder. İnsalar böylece ön sindirme uğramış yapraklardan, otlardan ve lif zengini bitkilerdeki besleyici maddeleri alabilirler. Garvey’in araştırmasına göre avlanan bir bizon, eti ve mide içeriğiyle birlikte 25 kişilik bir grubu en az 3 gün doyurabiliyordu. Araştırmacılara göre bu hipotez ayrıca, gıda tedariğiyle ilgili cinsiyete dayalı bir iş bölümü olmadığı düşüncesini de destekliyor. Yani buna göre proteinden erkekler, karbonhidratlardan da kadınlar sorumlu değildi.
Çok sayıda arkeolojik buluntu, son buzul devrinde kadıların da avla katıldığını kanıtlıyor. Mesela büyük hayvan avcılarının %33 ila %50’si kadın olabilirdi. Garvey, geviş getirenlerin mide içeriğinin bir grup için yeterli besleyici madde sunmadığını ama yine de karbonhidrat ihtiyacının bir kısmını karşıladığını düşünüyor. Bu sayede bitkisel yiyecek arayışı için ayırdıkları zamanı azaltabilirlerdi dolayısıyla da diğer etkinlikler için daha fazla zaman ve enerji onlara kalabilirdi.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Human consumption of large herbivore digesta and its implications for foraging theory, 17.04.2023, Evolutionary Anthropology
Bir yanıt bırakın