Cahit Arf Kimdir?
Matematik Dehası lakaplı Ordinaryüs Profesör Cahit Arf, 11 Ekim 1910 da Osmanlı imparatorluğunda dünyaya gelmiştir.
Zübeyde hanımla aynı mahallede yaşayan Arf ailesi, Balkan Savaşı patlak verince küçük yaşta ailesi ile beraber Selanik’ten Üsküdar’a taşınmak zorunda kalmıştır.
Cahit Arf’ın Eğitim Hayatı
Henüz daha 4 yaşındayken Üsküdar modern anaokuluna başladı. 2 haftada okumayı sökmeyi başarınca üstün zekası ortaya çıkmış olur. Ama ne yazık ki İzmir Sultaniyesin’de bu zekasını daha çok parlatamadı. O dönemde sayılarla uğraşmak yerine defterine Anadolu’da ki köylüleri ve kurtuluş savaşındaki Türk askerlerini ve çizmekle uğraşıyordu.
Lisedeyken bir öğretmeni Cahit’i resimli matematik dediği geometriyle tanıştırdı. Cahit Arf adete matematiğe o zaman aşık olmuştu.
Genç Türkiye Cumhuriyet o yılarda zeki öğrencilerini yurt dışına öğrenime yoluyordu. Acaba olur mu diye Cahit Arf da başvurdu. Ve istediği oldu. Valizini kaptığı gibi Paris yollarına düştü.
Parise vardığında iki seçenek vardı bunlardan biri mühendis olup zengin olma yada matematik okuyup çocukluk hayalini gerçekleştirme. Cahit fazla düşünmesine gerek bile yoktu Ecole Normale Superieure üniversitesine matematik bölümüne kayıt oldu. Eğitimini 2 yılda tamamladıktan sonra Türkiye’ye geri döndü ve İstanbul üniversitesinde hoca olarak başladı. Bir kez daha yolu öğrenim görmek için yurt dışına düşecekti ve bu kez adres Almanya’ydı. Göttingen Üniversitesinde SS subaylarının gölgesi altında doktorasını tamamladı.
Cahit Arf ‘ın Bilim Dünyasına Kattıkları
1940 yıllarda cebirsel geometri sadece 2 boyutta çözülebileceği düşünülüyordu. Buna karşı çıkan Cahit soyadını verdiği Arf halkaları teorisiyle geometrinin çok boyutlu uzaya da ait olduğunu ispatladı.
Tam akademik çalışmalarına hız vermişken bu sefer de 2. Dünya savaşı patlak verdi ve askere çağrıldı. Türkiye savaşa katılmayınca Arf çalışmalarına geri dönebildi.
İstanbul üniversitesinde çalışmalarına devam etti ve ordinaryüslüğe kadar yükseldi. Cahit Arf matematik dünyasına Arf değişmezi, Arf halkaları ve Hasse-Arf Teoremi gibi bir sürü yenilik kattı.
Arf değişmezi kısaca cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılması üzerine yaptığı çalışmada bulduğu formüldür.
Cahit Arf, Teorik fizikçi Feza Gürsey, Erdal İnönü, Giacomo Saban gibi büyük bilim insanlarıyla birlikte gençleri bilime sevk etmek için ülkenin en ücra yerlerinde dahi bilim seminerleri verdiler.
1963’te Türkiye’nin en önemli bilim insanları ile Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu’nu kurdu ve 1964 yılında TÜBİTAK’ın ilk bilim kurulu başkanı oldu.
12 mart 1971 muhtırası da ODTÜ’de zor şartlar altında 3 4 öğrenci dahi olsa ders vermeye devam etti. Okul içinde sivil polislerin gezdiği ve baskının olduğu o dönemlerde eğitime asla ara vermedi. 1983-1989 yılları arasında Türk Matematik Derneği başkanlığını yaptı.
Bu matematik aşığı ve bilim üstadı 26 Aralık 1997 de İstanbul da kalp krizi yüzünden aramızdan ayrıldı.
Ne yazık ki 2 dünya savaşı görmüş, 1 imparatorluğun sonuna ve yeni bir cumhuriyetin kuruluşuna tanık olmuş bu bilim insanımızın ölümü ertesi gün magazin haberlerinin arasında 20 saniyelik bir yer bulabildi.
Ve günümüzde de ne yazık ki çoğumuz kendisini sadece 10 liranın arkasında ki adam olarak biliyoruz.
Cahit Arf’ın bazı sözleri:
- Bilim insanının amacı anlamaktır ama büyük harflerle anlamaktır”
- Matematik esas olarak sabır olayıdır. Belleyerek değil keşfederek anlamak gerekir.
- Ben matematiğe hayatımı adadım, karşılığında bana hayatımı geri verdi.
- Bilim ve inanç iki ayrı unsurdur. Birleşirse devrim yapabilirsiniz.
- Çocukluğumda benim için üç şey vardı. Matematik, tarih ve politika. Ama matematik zaten hepsini anlatan şeydi.
- Gerçekten evrenin sırrını arıyorsanız, benim yaptığım gibi sayılara gelin. Sonsuzluk her şeyin cevabıdır. Sayı sonsuzdur
- Matematik zaten her zaman vardı. İnsanoğlu onu buldu.
- İki kere iki nasıl dörtse, bende o kadar akılcıyımdır.
- İnsanoğlu bir gün sonsuza dek yaşamayı matematikle bulacaktır.
Kaynak: “Deneylerle Bilim İnsanları #6 / Cahit Arf ” Bölümünden esinlenerek yazılmıştır.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Video:
Bir yanıt bırakın