Cern ve Prof. Dr. Engin Arık
Isparta’da ki uçak kazasında ölen fizikçi Prof. Dr. Engin Arık , Türkiye’nin, dünyanın en büyük nükleer araştırma merkezi CERN’e tam üye olabilmesi için 40 yıl uğraştı. Ancak kazada 5 meslektaşıyla birlikte yaşamını yitirince çalışmaları yarım kaldı. Yaşasaydı Türkiye’de büyük bir araştırma merkezi kurmayı hedefliyordu.
Hatta, Sadece deneysel yüksek enerji fiziği alanında yaptığı çalışmalarla sınırlı kalmayan Arık, Türkiye’de çok önemli rezervleri bulunan toryum madeninin enerji sorununa temiz ve ekonomik bir çözüm olabileceği ve olması gerektiği yönündeki görüşleri ve çalışmalarıyla tanındı. Bu doğrultuda, Türkiye’nin toryum ile elektrik enerjisi üretebilme olanağına kavuştuğunda trilyonlarca varil petrole eş değerde bir enerji kaynağının sahibi olacağını ileri sürdü.
Cern’nin insanlığın geleceğinde çok önemli bir yer olduğunu bilen bilim kadını Prof. Dr. Engin Arık, Türkiye’nin de geleceğinde bilimin büyük bir yeri olması için çok uğraştı. Kesinlikle ismi, her genç tarafından bilinmeli ve yaşatılmalıdır.
Cern laboratuvarlarına yaptığım gezide en çok dikkatimi çekenlerden biri, sicim teorisinin “Her şeyin Teorisi” olma konusunda ki bilim insanlarının umudu idi. Bilmeyenler için sicim teorisine kısaca değinmek gerekir ise: Eğer standart modeldeki varsayılan nokta parçacıklar, bugün ki teknolojik kapasitemizin çok ötesinde bir kesinlikle incelenebilirse, bu parçacıkların her birinin salınım halinde, çok küçük birer sicimden oluştuğu görülecek der.
Tipik bir sicimin uzunluğu, yaklaşık olarak Planck uzunluğuna eşittir, yani bir sicim bir atomun çekirdeğinden yüz milyar kere milyar (10 üzeri 20) defa küçüktür. Günümüzde yapılan deneylerin, maddenin mikro seviyede sicimlere dayalı doğasını çözemiyor olmasında şaşılacak bir şey yok aslında. Bu oran o kadar küçük bir oran ki, bunu ispatlayacak teknolojimiz şimdilik yok. Çünkü, sicimler atom altı parçacıklar ölçeğinde bile çok ama çok küçüktür. Bir sicimin bir nokta parçacık olmadığını doğrudan gösterebilmek için, maddeleri bugüne dek yapılmış olanlardan milyon kere milyar kat daha yüksek bir enerjiyle çarpıştıracak bir hızlandırıcımız olması gerekiyor.
Sicim kuramına göre, temel bir “parçacığın” özellikleri (kütlesi ve farklı kuvvet yükleri) içteki sicimin gerçekleştirdiği titreşim örüntüsüyle belirlenir.
Sicim kuramının formülünü içeren el yazısı çok iyi bir dokümandır. Söylediklerine göre de sicim kuramının ispatı, gelecek kuşaklara bırakılacak bir ödev niteliğindedir.
Yazan: İ. Kaya
Bir yanıt bırakın