Dev Yıldızdaki Esrarengiz Kararma!
Evrende döngüsel olarak parlaklığını değiştin yıldızlar aslında hiç de ender değildir. Bunlar genellikle eşlerini dönüşümlü olarak örten ikiz yıldızlardır. Ama bir yıldızı düzenli olarak karartan çok özel süreçler de vardır. Cambridge Üniversitesi’nden Leigh Smith ve çalışma arkadaşları bugüne kadar hiç bir sınıflandırmaya girmeyen bir yıldız keşfettiler. VISTA teleskobuyla gökyüzü taraması yapılırken bulundu. Bu proje sayesinde son 10 yılda 1 milyara yakın yıldız parlaklığı değişimi takip edildi. Bu gözlem sırasında kategoriye girmeyen yıldızlar için WIT (What İs This) olarak isimlendiriliyor.
VVV-WIT-08 olarak isimlendirilen bu yıldız yaklaşık olarak 25 bin ışık yılı uzaklıktadır. Güneş büyüklüğünde kütleye sahip olsa da ondan yüz kat daha büyüktür. Spektrasyonu ise yaklaşık 3.600 Kelvinlik sıcaklığıyla soğuk bir devdir. İlgeç olan şu ki bu dev yıldız uzun zamanlar hiçbir değişim göstermez iken 2012 ilk baharından itibaren birden bire kararmış ve gücünün %97’sini kaybetmiştir. 200 gün süren bu kararmadan sonra yeniden eski haline dönmüştür. Kararmanın bu kadar uzun ve yoğun olması son derece ender bir durum. Araştırmacılar bu fenomenin nedenini bulmak için akla gelen tüm nedenleri kontrol etseler de herhangi bir açıklama bulamadılar.
VVV-WIT-08’in ışık eğrisi bilinen hiçbir ışığa denk gelmiyor. Bilim insanları en olası senaryonun yıldızın, yoğun bir toz diski ile çevrili olan bir eş yıldız olabilir. Fakat bu da çevresel disklerin tipik özellikleri ile uyuşmamaktadır.
Kararmanın süresi, derinliği ve akromatikliği bu olayı olağanüstü ve sıra dışı kılıyor. Gizemi hala çözülememişse de bilim insanları buna benzer olaylar keşfetmenin peşinde. Hatta VISTA şimdiden 2 aday daha bulmuş gibi duruyor.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Bir yanıt bırakın