DNA Analizi Beethoven’ın Ölüm Nedenini Açıkladı
Ludwig van Beethoven’de karaciğer hastalığı riski yüksekti. Alkol tüketimi ve hepatit B enfeksiyonuyla da birleşince bu durum bestecinin ölümüne yol açmıştı. Sonuç besteciye ait olan saç buklelerindeki DNA’nin çözülmesiyle elde edildi.
Klasik müziğin en önemli bestecilerinden olan Ludwig van Beethoven yaşamı boyunca birden fazla hastalığa yakalanmıştı. En bilineni ağır işitme kaybıydı. 1770 yılında doğan bestece henüz yirmili yaşların sonundayken işitme sorunu yaşamaya başlmış ve en sonunda da tamamen sağır olmuştu. Besteci ayrıca genç yaşlarda, ishal ve ağırlı koliğin de eşlik ettiği ağır mide ve bağırsak sorunları da yaşamıştı. Ludwig van Beethoven ellili yaşlara geldiği zamanlarda ise bunlara karaciğer sorunlan da eklenecekti. Besteci birkaç kez sarılık geçirmiş ve olasılıkla siroza yakalanmıştı. Ve bu da 56 yaşında hayata veda etmesine neden olmuştu.
Bununla birlikte bestecinin tam olarak hangi hastalıklara yakalandığı ve kesin ölüm nedeni bugüne dek belirlenememişti. Cambridge Üniversitesi’nde Tristan Begg ile çalışma arkadaşları, bu sorunun cevabını buldu. Bilim insanları bunun için besteciye ait sekiz saç buklesindeki DNA’yı yalıttıktan sonra analiz etmeyi başardılar. Sonuçlara göre bu sekiz bukleden sadece beşi gerçekten Beethoven’e ait.
Beethoven’ın kalıtımında, siroz için en güçlü risk genlerinin iki kopyası tespit edildi. Ayrıca bestecinin geçirdiği ilk sarılıktan önceki aylarda gerçekleşmiş olması gereken hepatit B virüsü enfeksiyonuna dair kanıtlar da bulunuyordu. Bilinen hastalık geçmişine göre, Beethoven’in ölümüne, genetik donanım, hepatit B enfeksiyonu ve alkol tüketimi neden olmuş. Tarihi belgelerden bestecinin karaciğerine zarar verecek kadar düzenli olarak alkol tükettiği de bilinmektedir. Bilim insanları bestecinin sağırlığı ile ilgili genetik nedenleri de incelediler.
Araştırma ekibi her şeyden önce otoskleroz, Morbus Paget veya sarkoidozdan kuşkulanmışlardı. Bu üç haftalık kemik büyümesine ve işitme kemikçiklerinin sabitlenmesine yol açarak, ilerleyici işitme kaybına yol açar. Ancak Beethoven’ın kalıtımında bu hastalıklarla ilgili risk genleri tespit edilmedi. DNA analizleri ayrıca Beethoven’ın ağır mide bağırsak şikayetlerinin glüten ya da laktoz intoleransından kaynaklanmadığını ayrıca hassas bağırsak sendromunun da genetik olmadığını ortaya koydu.
Fakat analizler bunun yerine ilginç bir sonucu ortaya koydu: Beethoven’ın kökeni hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen araştırma ekibi, kalıtımını yeğeni Karl’in üç çocuğunun kalıtımı ve Beethoven soyundan olan ve Belçika’da yaşayan 5 erkek akrabasının kalıtımı ile karşılaştırdılar. Tarihi belgelere göre bestecinin baba tarafı Belçikalıydı. Hem kendisinin hem de günümüzde Belçika’da yaşayan bu erkeklerin geçmişi 16. yüzyılda yaşamış olan ata Aert van Beethoven’e uzanıyor. Belçikalı 5 akrabanın genomları beklenen benzerlikleri göstermişse de Y kromozomlarının hiçbiri Beethoven’inki ile eşleşmedi. Bu da şu anlama geliyor: Beethoven’ın baba soyunda en az bir kez evlilik dışı bir çocuk dünyaya gelmiş.
Bununla birlikte ve bu evilik dışı çocuğun ne zaman dünyaya geldiği ve aldatmanın Beethoven’in büyük anneleri tarafından mı gerçekleştirildiği son genetik verilere göre söylenemiyor.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Genomic analyses of hair from Ludwig van Beethoven, Current Biology, 22.03.2023.
Bir yanıt bırakın