Down Sendromlu İnsanlara Hormon Tedavisi
Down sendromu, trizomi 21 ya da mongolizm; genetik düzensizlik sonucu insanın 21. kromozom çiftinde fazladan bir kromozom daha bulunması durumudur.
21. kromozomun trizomisinin neden olduğu sık görülen bir durum (800 canlı doğumda 1) olan Down sendromlu hastalar, erken başlangıçlı Alzheimer benzeri bir hastalığa bağlı bilişsel gerileme ve yetişkinlikte miyelinasyon kusurları dahil olmak üzere çeşitli özellikler gösterir. Ayrıca ergenlikten önce başlayan koku alma bozukluğu ve kısırlık da bu hastalığın bir sonucudur. Down sendromlu hastalarında görülen bilişsel ve koku alma eksiklikleri için geçerli bir tedavi yoktur.
Gonadotropin salıcı hormonun işlevi
Avrupadaki bazı araştırmacılar, gonadotropin salgılayan hormon (GnRH) üreten nöronların da Down sendromlu kişilerde zamanla azaldığını kaydettiler ve bunun bilişsel kayıptan sorumlu olup olmadığını merak ettiler. Bunun üzerine gitmeye karar verdiler. Çünkü gonadotropin salgılayı hormon (GnRH), tüm memelilerde üremeyi kontrol eden ana moleküldür.
Hormon Tedavisi Down Sendromlularda Bilişsel İyileşme Sağlıyor
Araştırmacılar, Down sendromlu hastalar gibi kısırlığa, ilerleyici bilişsel kayba ve GnRH üreten nöronlarda düşüşe sahip olan bir trizomi 21 fare modelini kullanarak ne gibi değişiklikler olduğunu gözlemlemlediler. Bilişsel kaybının ve bellek bozukluklarının iyileştiği görülmüştür.
Ayrıca araştırmacılar, insan kromozomu 21’e benzer bölgeleri üçe katlayan ve Down sendromlu hastalarınınkine benzer subfertilite (açıklanamayan kısırlık), progresif bilişsel ve koku alma bozuklukları sergileyen Down sendromlu’nun bir trizomik fare modelini daha da karakterize ettiler.
Üreme ile ilgili olmayan bu nörolojik semptomlar, kandaki gonadotropin luteinize edici hormonun (LH) salınım seviyeleri ve modelindeki değişikliklerle yansıtılan hipotalamusun yanı sıra ekstrahipotalamik bölgelerdeki GnRH nöronlarının ve liflerinin kaybıyla yakından ilişkilidir. Yetişkin farelerde azalan GnRH ekspresyonuna, karmaşık bir mikroRNA ağındaki (birçoğu trisomik bölgede meydana gelen) bir dengesizlik, hipotalamusta GnRH ekspresyonunu ve GnRH nöron olgunlaşmasını kontrol eden bir “anahtar” oluşturan düzenleyici faktörler eşlik etti. Tüm bu değişiklikler bebeklik döneminde ya da “mini ergenlik” döneminde başlayarak yapılmıştır.
Bu gelişmelerin gerçekten de GnRH’nin restorasyonundan kaynaklandığını doğrulamak için, yetişkin Down sendromlu farelerinde fizyolojik seviyelerde ve modellerde (örn: pulsatil sekresyon) GnRH üretmek için normal hipotalamik nöronlarla hücre tedavisinin yanı sıra kemogenetik ve farmakolojik müdahaleler kullanıldı. Son olarak, bu sonuçlara dayanarak, pulsatil GnRH tedavisinin koku alma, biliş ve beyin yapısı ve işlevi üzerindeki etkilerini değerlendirmek için Down sendromlu hastalarında bir pilot çalışma gerçekleştirildi. Bu tedavi şu anda Kallmann sendromu gibi GnRH eksikliği olan durumları tedavi etmek için kullanılmaktadır. 6 aylık pulsatil GnRH tedavisinin bu hastalarda hem bilişsel performansı hem de işlevsel beyin bağlantısını iyileştirdiğini bulunmuştur.
GnRH sisteminin sürdürülmesi, beyin olgunlaşmasında ve daha yüksek işlevlerde gelişimsel bir rol oynuyor gibi görünmektedir. Pulsatil GnRH tedavisi, gelecekteki klinik deneylerin önünü açarak DS’deki bilişsel eksiklikleri iyileştirme sözü veriyor.
Yazan: Bilge KAPLAN
Kaynak**
Kaynak***
Bir yanıt bırakın