Dünya’mızın Diğer Mini Ay’ları
Bilim insanları “Mini Ay ya da Yarı Ay” olarak bilinen, Dünya’mızın en yakın kozmik yoldaşlarının Güneş Sistemi’mizin geçmişine ait gizler barındırabileceğini düşünüyorlar.
Bilim insanları hala Güneş Sistemi’mizle ilgili sırları çözmeye çalışıyorlar. Bunun için de her türlü uzay taşına yöneliyorlar. Bu çabalar meyvelerini vermeye başladı bile: Ekim 2023’te NASA’nın OSIRIS REx missionu, 4,5 milyar yaşındaki Bennu asteroidinde su ve karbon buldu. Bilim insanları, dünyamızın yörüngesine yakın dolaşan binlerce asteroit arasında, yörüngeleri kısmen Dünya ve kısmen de Güneş Sistemi’ndeki diğer cisimler tarafından yönetilen minik kozmik cisimler olan mini Ay’ların, Güneş Sistemi’mizin geçmişi hakkında bilgi edinmek için başlıca adaylar olabileceğini söylüyorlar. Mini Ay’ların Dünya’mıza yakın olmaları, oralara yolculuk etmenin ve örnek almanın daha kolay olacağı anlamına geliyor. Uzmanlar mini Ay’ların tam olarak nereden geldiklerini henüz kesin olarak bilmeseler de Mars ve Jüpiter arasında bulunan ana asteroit kuşağına ait olduklarını tahmin ediyorlar.
Bu bölgeden gelen Bennu ve mini Ay gibi Dünya’ya yakın asteroitlerin “zaman kapsülü” gibi olduğunu söylüyorlar. Örneğin 2019 yılında Japonya’nın uzay ajansı JAXA, Dünya’mızdan 322 milyon kilometreden daha uzakta bulunan, elmas biçimindeki asteroit Ryugu’dan örnekler toplamıştı. Daha sonraki analizler, uzay kayasının Güneş Sistemi’mizden önce gelen yıldız tozunun yanı sıra, saç ve kasların oluşturulmasından sorumla proteinleri üreten amino asitleri de dahil olmak üzere prebiyotik organikler içerdiğini gösterdi.
Mini Ay’lardan örnek toplamak, asteroit araştırmalarındaki bazı önemli sorunların çözülmesine yardımcı olabilir. Birçok durumda bilim insanları, Dünya’mıza düşen asteroit parçalarını inceliyorlar. Bunlar da aslında Güneş Sistemi’miz hakkında bilgi verebiliyorlar, fakat bulundukları duruma bağlı olarak analiz edilmeleri zorlaşabiliyor. Nitekim bir göktaşı Dünya’ya düştüğü zaman, Dünya atmosferindeki nem ve gazlarla kirlenmiş oluyor. Organik moleküller ve su söz konusu olduğunda kaynağa gitmek ve orada bulmak önemli. Bilim insanları bu yüzden örnekleri OSIRIS REx ile toplamak istiyorlar. OSIRIS REx şu sıralar Apophis asteroitini keşfetmek için yola çıktı ve 31,865 kilometreyi geride bıraktıktan sonra 2029 yılında bu kozmik kayaya ulaşmış olacak.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Earth has extra moons, and they may hold the secrets of our solar system’s past, Live Science, 25.02.24.
Bir yanıt bırakın