En Büyük Çıplak Göz Gökbilimcilerinden Sonuncusu: Tycho Brahe
16. yüzyıl dönemi Danimarkalı astronom Tycho Brache soylu bir aileden geliyordu. Ailesinin siyasette yer almasını istemesinden dolayı hukuk eğitimi aldı. Fakat onu büyüten amcasının ölümünden sonra içindeki gökbilim merakına yenik düşerek astronom oldu.
İçindeki bu tutkuyu tetikleyen en büyük sebep yaşadığı bir olaydan geliyordu. 1559’da Kopenhag’da güneş tutulmasının önceden tahmin edilmiş olunması onu büyük oranda etkilemişti. Gökbilim eğitimini Avrupa’nın pek çok yerinde deneyimleyerek kendini yetiştiren Brache kendi teorilerini oluşturmaya başladı. Yıldız haritaları yapan Tycho, Yeni yıldız (Nova Stellar) kitabı ile nova kelimesini astronomiye kazandıran bilim insanıdır. Araştırmalarını çıplak gözle yapıyordu çünkü Galileo Galilei‘nun teleskopu henüz icat edilmemişti. Dünya’nın evrenin merkezinde olduğu gelenekçi anlayışı sürdürmüş olsa da pek çok yıldız keşfi yaptı. Çalışmalarından dolayı Ayın en parlak kraterlerinden birisi Tycho krateri olarak adlandırılıyor. Ayın Dünya’ya bakan kısmında yer alan krater yaklaşık 5 km derinliğinde.
Danimarka Kralı Frederick ona, Hven Adası’nı vermeyi teklif etti. Tycho, hven adasında inşa ettiği gözlemevine ”Uraniborg” adını verdi. 16. YY osmanlısındaki istanbul gözlemevinin tycho’nun gözlemeviyle eşit konuma sahip olduğu fakat ilerleyen dönemlerde bilimsel anlamda geride kaldığımız kayıtlarda geçmektedir. Bu bakımdan Urinıoborg’un Avrupa’nın otoriter gözlemevlerinden biri olduğunu anlıyoruz.
Tycho’nun eğitim kampüsü haline getirdiği burada yaptığı en büyük gözlem 13 Kasım 1577’de bir kuyrukluyıldız keşfetmesi oldu. Gözleminden sonra kuyrukluyıldız ile ilgili kozmolojik sonuçlara varan Tycho, yıldızın dünyaya, aydan daha yakın olmadığını keşfetti. Bu da Aristoteles’in kozmos modeli ile çelişen bir sonuçtu.
İdrar yolları enfeksiyonu ölüm sebebi olarak belirlenmiştir. Kralın sofrasında kraldan önce sofradan kalkmamak için tuvalete gitmemiş ve böbrek zehirlenmesi yaşamıştır. Bu yemekten sonra hayatını kaybetmiştir.
Tycho Brahe, öldüğünde uzun süredir asistanlığını yapan Johannes Kepler‘e tüm mirasını bırakmıştır.
Tycho’nun bedeni iki kez mezardan çıkarılmıştır, 1901 ve 2010’da ölümünün koşullarını incelemek ve yapay burnunun malzemesini tespit etmek için. Girdiği bir düelloda kılıç darbesiyle burnunun bir kısmını kaybeden bilim insanı pirinçten yapılmış burunla hayatına devam etmiştir.
Yazan: Anıl MARAL
Kahya, E. ORD. PROF. DR. AYDIN SAYILI’NIN ARDINDAN. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 6(6), 427-450.
Yılmaz, M. N. (2003). İkinci Meşrutiyet’In Ilk yıllarında Din-Bilim-Medeniyet kavramları arasındaki ilişkiler (1908-1914) (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
Bir yanıt bırakın