En Eski Aletler İnsan Kaynaklı Değil mi?
Amaca uygun olarak taşları birbirine vurarak keskin kenarlı alet üretimi insan evrimi açısından önemli bir yer tutar. Çünkü bu Oldowan teknolojisi sayesinde atalarımız, alet üretmeye ve kullanmaya başlamıştır. Kenya’da bulunan son kalıntılara göre ilk insanlar 2,9 milyon yıl önce bu aletleri geliştirmeye başlamışlar.
Leipzig Max-Plack Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Tomos Proffitt ve çalışma arkadaşları bu konudan şüphelenerek çalışma yürüttüler. Tayland’daki Phang-Nga Ulusal Parkı’nda bulunan yengeç yiyen maymunların (Macaca fascicularis), ceviz kırarken bilinçsizce çok benzer yongalar ürettiklerini keşfettiler. Bu maymunlar cevizleri örs niyetine kullandıkları bir taşın üzerine koyarak sert kabuklu bir taş yardımı ile kırıyorlar. Burada önemli olan cevizi kırdıklarından sonra geriye kalanlar. Maymunlar cevizi kırarken kullandıkları taş ya da örs olarak kullandıkları taşı da yanlışlıkla kırıyorlar. Dolayısı ile geride istemsizce üretilmiş çok fazla yongalar kalıyor.
Makaklar tarafından bilinçsizce üretilmiş bu taş aletler, Oldowan teknolojisi için tipik olan eksi aletlere çok benziyor. Araştırmacılar, “Nicelik ve teknolojik olarak maymunlar tarafından üretilen yongalar, Pliosen ve Pleistosen yonga çeşidi arasında kalıyor” diyorlar. Bu yongalar ile insanların ürettiği yongalar kıyaslandığında,maymunların ürettiği yongaların %20 ila %30’unun insan üretimi yongaların yerini alabileceği görüldü.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Wild macaques challenge the origin of intentional tool production, 10.03.2023, ScienceAdvances
Bir yanıt bırakın