En Yakın Kara Delik Keşfedildi
Yıldızsal ara delikler, çok yoğun kütleli yıldızların ömürlerinin sonunda devasa bir patlama olan süpernova sonucunda meydana gelirler. Samanyolu’nda tahmini 100 milyondan fazla yıldızsal kara delik olduğu düşünülüyor. Buna karşın günümüze kadar yalnız bir kaç düzinesi keşfedilebildi.
Samanyolu ve komşu diğer galaksilerdeki kara deliklerin çoğu etkin değil ve karanlık. Bu yüzden teleskop ile görülmesi imkansız. Kara delik sanılar bazı gök isimlerinin kara delik olmadığı daha sonradan fark edildi. Bu yanılgı, 2020’de keşfedilen ve Dünya’ya en yakın kara delik olduğu düşünülen HR 6819 için de geçerli.
Max-Planck Astronomi Enstitüsü ve Haeverd-Smitsonian Astrofizik Merkezi’de çalışan bilim insanları, Dünya’dan 1500 ışık yılı uzaklıkta sessiz bir kara delik keşfettiler. Bu kara delik şimdiye kadar keşfedilen en yakın kara delik unvanını aldı. Kara deliğe, yarım Güneş kütlesine sahip Güneş benzeri bir yıldız eşlik ediyor. Bilim insanları bu adayı gözlemlemek için, 6 yıldız sistemini Dünya’daki teleskoplar ile gözlemledi. Bu teleskopların arasında Hawaii’de bulunan Gemini-North teleskobu da bulunuyor.
Bilim insanları bu teleskopları, gökcisimlerinin kütlelerini, hareketlerini, hareket spekturumlarını, radyal hızlarındaki değişimlerini belirlemek için kullandılar. Araştırma sonucunda tek bir seçenek kaldı. Gaia BH1 olarak adlandırlan sistem, Güneş benzeri bir yıldız ve görülmeyen yüksek kütleli gök çiziminden oluştuğu görüldü. Böylece Gaia BH1’de ilk defa sesiz kara deliğin varlığı kesin olarak kantılanmış oldu. Üstelik bizden yalnız 1500 ışık yılı uzaklıkta. Analizlere göre kara deliğin 10 Güneş kütlesinde olduğu belirlendi. 185,6 günlük yörünge periyoduna sahip. 1 milyar yıl yaşında olan Güneş benzeri yıldızda kara delik ya da diğer bir eşlikçi ile alışılmışın dışında etkileşim izleri taşıyor.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Astronomers discover closest black hole to Earth, 04.11.2022, phys.org
Bir yanıt bırakın