Erdal İnönü Kimdir?
Erdal İnönü Türk bilim insanı, fizikçi ve siyasetçidir.
Hayatı
1926 yılında Ankara’da doğmuştur. Türkiye Cumhuriyeti 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün oğludur. İlk ve orta öğretimini Ankara’da tamamlamıştır. Lisansını Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik-Matematik Bölümünde bitirdikten sonra California Teknoloji Enstitüsünde (CALTECH) yüksek lisans ve doktorasını tamamlamıştır bir süre Princeton’da araştırma yaptıktan sonra 1952’de Türkiye’ye döndü. 1955 yılında Ankara Üniversitesinde doçent oldu. 1958-1960 arası Princeton ve Oak Ridge Princeton National Laboratory’de konuk araştırmacı olarak bulundu. Ardından kuramsal fizik profesörü olarak Orta Doğu Teknik Üniversitesinde (ODTÜ) görev almaya başladı. Odtü’de teorik fizik bölüm başkanlığı (1960-1964) Fen ve Edebiyat bölümü dekanlığı (1964-1968) yaptı. 1968’de Princeton ve Columbia üniversitelerinde konuk profesör olarak 1 yıl süreyle görev yaptı. 1969’da Türkiye’ye geri dönerek ODTÜ rektör vekilliğine seçildi. 1970’de ise rektörlüğe seçildi. Mart 1971’de rektörlükten ayrılarak yalnızca öğretim-araştırma görevlerini sürdürdü. 1974’te fizik alanında TÜBİTAK Bilim Ödülü kazandı. Aynı yıl 6 ay kadar Princeton Üniversitesinde konuk araştırmacı olarak görev aldı. 1975 yılında Boğaziçi üniversitesinde görev almaya başladı. 1 yıl sonra Boğaziçi üniversitesinin temel bilimler dekanlığında dekan olarak görev almaya başladı. Bu görevi 6 yıl sürdü. Bu görevden sonra 1982 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) İstanbul’da kurulan Temel Birimler Araştırma Enstitüsü (Feza Gürsey Enstitüsü) Müdürlüğünde müdür olarak göreve başladı.
Bilimsel Çalışmaları
TÜBİTAK Bilim Kurulu, Atom Enerjisi Komisyonu , UNESCO Yürütme Konseyi Üyeliği ve Türk Fizik Derneği Başkanlığında görev aldı. Uluslararası bilim dergilerinde de yer alan araştırmalarının en önemlisi, 1951 yılında Macar asıllı Amerikalı atom fizikçisi Eugene Wigner ile Princeton Üniversitesi’nde ortak yaptığı çalışmadır. “Grupların indirgenmesi ve gösterimi üstüne” isimli bu çalışma, gruplar kuramında genel bir yöntem niteliği kazanarak, matematiksel fiziğin temel yöntemleri arasına girmiştir. “İnönü-Wigner Grup İndirgenmesi” adıyla bilinen bu çalışma (1951), çağdaş matematiksel fiziğin temel kavramlarından biri kabul edilir. TÜBİTAK’A katkıda bulundu ve TÜBİTAK Temel Araştırmalar Enstitüsü’nde kurucu müdürlük görevinde bulundu. 2004 yılında, fizik alanında NOBEL’den sonra en prestijli ödül olan Wigner madalyasını almıştır ve bu ödülü alan 2. Türk olmuştur(ilki feza Gürsey). Erdal İnönü ayrıca Türkiye Cumhuriyetin ve Osmanlı Devleti ile alakalı bilimsel çalışmaları da vardır. 2002’den tedavisi başlayana kadar (kan kanserinden vefat etmiştir) Sabancı Üniversitesi ve TÜBİTAK Feza Gürsey Enstitüsünde görev aldı.
Yazan: Arda KÖROĞLU
Kaynak**
Bir yanıt bırakın