Eski Çağlardaki İnsanlardan Daha mı Akıllıyız?
Zeka bildiğimiz gibi IQ testleri ile ölçülüyor. Bu testlerde bilişsel yetenekler doğrultusunda hazılanıyor. Son yapılan araştırmalara göre ortalama insan IQ seviyesi yükseliyor. Fakat bu bilgi mutlak olarak daha zeki olduğumuz anlamı içermiyor.
Toplanan bu verilerde en etkili olan veri okul eğitimidir. Bakılan verilerde ergenlik döneminde IQ seviyesinde önemki bir ölçüde gerileme olduğu görüldü. Bir yandan da IQ testleri belirli bir alandaki yetenekleri ölçütünden dolayı günlük hayatla alakasız olgunu savunan bilim insanlarıda mevcut. Bu testler düzenli olarak ömür boyu yapılmadığından, ileri yaşlardaki bilişsel yeteneklerin değişim verileride elde edilemiyor.
Paris Politeknik Enstitüsü çalışma yürüten Anthony Strittmatter farklı kuşakları bağımsız bir şekilde test etmek için farklı bir yöntem geliştirdi. Geliştirilen bu modelde, profesyonel satranç oyuncularının verilerinden yararlanıldı ve 125 yıllık bazı satranç ustalarının verilerinden oluşturuldu.
Toplam 1890 ila 2014 yılları arasında gerçekleştirilen yaklaşık 24 bin turun, 1,6 milyon hamlesi analiz edildi. Objektif olunabilmesi içi; oyuncuların her hamlesi, satranç oyunu için geliştirilmiş bilgisayarın en iyi hamlesi ile karşılaştırıldı. Bu veriler ile her oyuncunun tüm etkinlikler içerisindeki bilişsel yeteceği hesaplandı.
Bu verilere göre satranç oyuncularının bilişsel yetenekleri 20’li yaşlardan sonra önemli ölçüde artışa geçiyor, ve 35 yaşlarında zirveyi görüyor. 45’li yaşlara gelindiğinde ise artık biraz azalmaya başlıyor. Araştırmacılar daha ileriki veriler içinse daha dikkatli analiz edilmesi gerektiğini belirtiyorlar.
Araştırmacılar bireysel yetenek seviyesi dışında farklı yıllarda doğan kişileri de incelediler. Çıkan sonuca göre daha geç yıllarda doğanlar, kendilerinden önce gelen kuşaklara göre daha yetenekli oluyorlar. Başarı profilleri yüksel olmasının yanında yetenekleri önceki kuşaklara göre daha erken yaşta olgunlaşmaya başlıyor.
Peki bir kuşak kendinden önceki kuşağa göre neden daha başarılı?
Tabiki bunun nedeni sonuçlarında gösterdiği üzerine yetişilen koşulların değişmesidir. Teknolojik çevrenin bu değişimde önemi bir rolu bulunuyor.
Fakat yine de bu veriler ,insanlığın son 125 yılda gerçekten daha zeki olduğu anlamına da gelmiyor. Bilim insanları gelişen teknoloji ve modern antremanlar sayesinde bilişsel yeteneklerin artığını ifade ediyorlar.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Bir yanıt bırakın