Esneme Ne Kadar Uzunsa Beyin O Kadar Büyük
Esnemenin can sıkıntısını işaret ettiği düşünülüyordu. Aksine, esnemenin beyin büyüklüğünün bir ölçüsü gibi görünüyor. Utrecht Üniversitesi’nden biyolog Jorg Massen ve New York Eyalet Üniversitesi Politeknik Enstitüsü’nden Andrew Gallup merkezli uluslararası bir bilim adamları ekibi tarafından yürütülen bir çalışmada yüzden fazla memeli ve kuş türü üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, beyinleri daha büyük olan omurgalılar daha uzun esniyor.
Günde yaklaşık 5 ila 10 kez esniyoruz. Ancak bu tuhaf davranışı yalnızca insanlar sergilemez. Omurgalılarda esneme bildirilmiştir ve biyologlar bu davranışın neden evrimleştiğini merak etmektedirler. Davranış biyologları Jorg Massen, Andrew Gallup ve meslektaşları tarafından yapılan araştırma, esneme süresinin beyin büyüklüğü ve beyindeki nöron sayısı ile bağlantılı olduğuna dair güçlü bir gösterge sunuyor.
Esnemek Beyni Soğutur
Yaygın inanışın aksine, esneme kanımızı oksijenlendirme işlevi görmez. Bunun yerine, Gallup laboratuvarı tarafından yapılan son keşifler, esnemenin beyni soğuttuğunu gösteriyor. Gallup’a göre, “Soğuk havanın aynı anda solunması ve ağız boşluklarını çevreleyen kasların gerilmesi yoluyla, esneme beyne daha soğuk kan akışını arttırır ve böylece termoregülatör bir işlevi görür.”
Birkaç çalışma bu fikri destekledi. Örneğin, esnemeden sonra beyin sıcaklığının hızla düştüğünü ve ortam sıcaklığının esnemenin ne sıklıkta olacağını belirlediğini gösterdiler. Buna ek olarak, insanların başlarına veya boyunlarına serin bir paket tuttuklarında veya beyni serinleten başka şeyler yaptıklarında nadiren esnediklerini buldular.
1250 Esneme İncelendi
Yeni çalışma, esnemenin asıl amacının beyni soğutmak olduğu fikrini destekliyor. Sonuçta, beyin ne kadar büyük veya ne kadar aktifse, o kadar fazla soğutmaya ihtiyaç duyar. Hem Gallup hem de Massen tarafından memeliler üzerinde yürütülen önceki küçük araştırmalar, daha büyük beyinleri olan hayvanların daha uzun süre esnediğini ileri sürdü. Massen, “Bu yeni çalışmada, bu teorinin ne kadar evrensel olduğunu ve özellikle kuşlar için geçerli olup olmadığını görmek istedik” diyor. Böylece ekip, 55 memeli türünden ve 46 kuş türünden 1.250’den fazla esneme toplamak gibi muazzam bir göreve başladı.
Esnemeleri Beyin Verilerine Bağlamak
Ekip daha sonra bu esneme sürelerini Prag’daki Charles Üniversitesi’nden (CZ) Pavel Němec ekibi tarafından sağlanan beyin ve nöron verileriyle ilişkilendirdi. Bu, vücut büyüklüğünden bağımsız olarak, türler arasında esneme süresinin, belirli bir türün beynindeki nöronların büyüklüğü ve sayısı ile arttığı sonucuna vardılar.
Memeliler Kuşlardan Daha Uzun Esner
Ayrıca araştırma ekibi, memelilerin kuşlardan daha uzun süre esnediğini keşfetti. Bu, kuşların vücudundaki daha yüksek çekirdek sıcaklığı ile açıklanabilir. Kuşların çekirdek sıcaklığı ile çevredeki hava arasındaki fark, memelilerdekinden daha fazladır. Sonuç olarak, bir kuşun kanı ortam havasına daha hızlı soğur, bu nedenle daha kısa bir esneme yeterlidir.
Uyanık Kalmak İçin Esneme
Beyinler en iyi optimum sıcaklıkta çalışır. Herhangi bir nedenle beyin ısısı çok yükselirse, daha az uyanık ve dikkatli oluruz. Şimdi öyle görünüyor ki hem memeliler hem de kuşlar buna karşı koymak için davranışsal bir mekanizma geliştirdiler: Esneme. Bu nedenle Massen, “esnemeyi kaba olarak görmeyi bırakmalıyız ve bunun yerine bireyin dikkatli olmaya çalıştığını için takdir etmeliyiz.” diyor.
Yazan: Bilge KAPLAN
çok doğru esnemenin önemi büyük beyni rahatlatıyor kendinizi daha iyi hissediyorsunuz tebrikler