Gen Nedir ve Neden Bu Kadar Önemlidir?
Bir karınca ya da arı neden kendini koloni için feda eder? Bu soruyu yanıtlayabilmek için öncelikle kovandaki tüm arıları birbirleri ile akraba oldukları bilinmeli. Aynı durum karıncalar için de geçerlidir. İşçiler, askerler ve dadılar birbirlerinin kız kardeşleridir. Kraliçe onların annesidir. Bakımlarını üstlendikleri yavrular küçük kız kardeşleridir, arada bir erkeğin çıktığı da olur.
Hangi Hayvan Ölmek İster ki?
Kendini feda etme davranışı yalnız insanlara özgü değildir. Bu tuhaf davranışa başka türlerde de rastlanır. Örnegin arılarda. Yuvalarına fazla yaklaşan olurda anında sokuverirler. Arı sokması can yakar ve iskenceye dönüşebilir. Fakat en büyük kurban arının kendisidir. Arılar sokmadan dolay iğnelerini kaybetmiş, sabaha çıkamayacakları şekilde yaralanmış olurlar. Yuvanın geri kalanı için kendilerini onurlu bir şekilde feda etmişlerdir. Çok kibar bir davranış olsa da akıllıca bir seçenek değil. Peki neden böyle davranıyorlar? Sonuçta bu hayvanlar bu şekilde asla üreyemez.
Karıncalarla ilgili bir örnek daha: Hasta karıncalar yeniden saglıklarına kavuşmak için diğer karıncaların kendilerine bakmasını istemez. Rahat yatakları, meyve sepetleri ya da şifalı ilaçları olmaz. Bunun yerine yuvayı terk ederler. Ölmek için! Bu şekilde yuvadaki diğer karıncalara hastalık bulaştırmazlar ve onların sağlıklı kalmalarını sağlarlar. Bu elbette çok ince bir davranış fakat sonucunda kendileri ölmüş olurlar. Oysa Darwin’in varsaydığı hiç de böyle bir şey değildir; öyle ya, ölürsen üreyip gelecek nesiller yetiştiremezsin.
Şimdi iki elinde iki yuva olduğunu düşünün. Birinci ailedekiler sadece kendilerini düşünüyor, kimse de izci olmak istemiyor. Diğer ailede izciler var. İlk aile çok geçmeden aclıktan ölür .Çünkü hiçbir karınca yiyecek aramaya çıkmaz. Diğer ailede her şey yolundadır. Bu nedenle bu karıncalar yaşamaya devam eder. Özetle, evrim yalnızca tek bir hayvanın becerisi ve hayatta kalması ile ilgili değildir, ailenin hayatta kalması ile ilgidir. Aileye fayda sağlayan özelliklerle donatılmış, kendini kardeşleri için feda etmekten çekinmeyen yelere sahip ailelerin hayatta kalması daha kolaydir. İşte bu yüzden bu özellikler genlerle aktarılır. Siz de fedakarlık yaptığınızda ailenizi, çevrenizdekileri ya da milletinizi korumuş olursunuz.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
‘Altruism gene’ associated with higher willingness to donate, researchers find, Science Daily, 08.11.2010
Bir yanıt bırakın