Ülkemizin İlk Kadın Gökbilimcisi ve İlk Kadın Dekanı: Hatice Nüzhet Gökdoğan
Değerli Türk gökbilimci ve akademisyen olan Nüzhet Gökdoğan 14 Ağustos 1910 tarihinde Pazar günü İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Kendisi Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk bilim kadınlarındandır. Öyle ki ‘Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın gökbilimci ve ilk kadın dekanı’ ünvanlarını onurla ve hakkıyla elde etmiştir.
Nüzhet Gökdoğan, eğitim hayatında ilköğrenimini Bezm-i Alem ve Şişli Terakki Lisesi’nde, ortaöğrenimini Erenköy Kız Lisesi Fen Şubesinde tamamlamıştır. 1928 yılından kazandığı Devlet bursuyla Matematik-Fizik bölümünde üniversite öğrenimi için Fransa’ya gönderildi. Gökdoğan, Fransa Lyon Kız Lisesi’nde Fransızca öğrenmeni tamalamıştır. Daha sonra Erkek Lisesi’nde Mathematiques Speciales sınıflarını okudu. Tarih 1932 olduğunda yine Fransa’da Lyon Üniversitesi’nde Mathematiques lisansını tamamlamıştır. 1933-1934 tarihlerinde ise Paris Üniversitesi’nde Diplome d’Etudes Superieur sertifakısını almaya hak kazanmıştır. Akademik stajını ise yine Paris Rasathanesi’nde tamamlamıştır.
1933 tarihinde ülkemizdeki üniversite reformu ile birlikte 23 Eylül 1934 tarihinde, bir yabancı profesör ve iki yabancı yardımcı ile İstanbul Üniversitesi’nde kurulan Astronomi Kürsüsü’ne ilk Türk doçenti olarak atanmıştır. Nüzhet Doğan, tarih 1937’yi gösterdiğinde, Astronomi Kürsü profesörü olan Ord. Prof. Dr. F. Freundlich’in yanında doktora tezini hazırlamış ve tez sonunda Fen Doktoru ünvanını almaya hak kazanmıştır. Bu tez halen İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nin arşivlerinde yer alan en iyi tezdir. Gökdoğan doktora tezinin ardından 1940 tarihinde ise doçentlik tezini tamamlamıştır. Akademik kariyeri bunlarla sınırlı kalmamış ayrıca 1936-1946 yılları arasında ek görev ile İstanbul Teknik Üniversitesi Matematik Doçenti olarak görev yapmıştır.
Nüzhet Doğan, 1 Aralık 1948 tarihinde Fen Fakültesi’nin sunduğu teklifle İstanbul Üniversitesi Senatosu tarafından profesörlüğe yükseltilmiştir. Ardından yine Fen Fakültesi’ni temsilen Senatörlüğe, 1954 yılında ise dekanlığa yükselmiştir. Nüzhet Gökdoğan, 1958 yılında Astronomi Kürsüsü’nün yönetiminde görev almıştır. Gökdoğan, 22 yıl boyunca Kürsü ve Bölüm Başkanlığı görevinin sürdürmüştür. Ardından ikinci kez 1978 yılında Dekan ve Bölüm Başkanlığı görevini sürdürdüğü esnada 1980 yılında yaş haddinden dolayı emekliliğe ayrılmıştır. Sonuç itibariyle Prof. Dr. Nükhet Gökdoğan 46 yıl boyunca İstanbul Üniversitesi Astronomi Bölümü’ne hizmet etmiştir. Gökdoğan 46 yıllık akademik hayatında 20 yıl boyunca Türk Astronomi Derneği’nin kurucu başkanlığını idame ettirmiştir. Ayrıca Uluslararası Astronomi Birliği’nin temsilcisi ve Güneş Fiziği ile Spektroskopi komisyonlarının üyesi olmuştur.
Türk ve Bilim tarihi için kısa ömrüne birçok çalışma sığdıran Prof. Dr. Nüzhet Doğan ne yazık ki 23 Nisan 2003 tarihinde, biri Devlet Konservatuarı’nda profesör, diğeri Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde görevli olan profesör evlatlarını ülkemize iki büyük değer olarak hediye edip aramızdan ayrılmıştır. Ülkemize ve bilim tarihine yaptığı katkılarından dolayı sevgili hocamızı saygı ve minnetle anıyoruz…
Yazan: Sultan KIŞ
Kaynak**
Bir yanıt bırakın