Hemofobi: Neden Kan Görünce Bayılırız ?

Hemofobi: Neden Kan Görünce Bayılırız ?

Fobiler vücudumuzun veya bilinçaltımızın korkuya karşı verdiği olumsuz tepkilerdir. Aslında evrimin bize verdiği yegâne bir silah olmasına rağmen, biz kontrol edemediğimiz için bize çok fazla dezavantaj sağlar. Fobiler genelde küçük yaşlarda yaşadığımız travmalardan , aile baskısından ve başımıza ya da çevremizdeki insanların başına gelen olaylardan dolayı oluşur. Bugün sizlere Hemofobi yani halk arasında kan tutmasından bahsedeceğim. İyi okumalar …

Kan Tutması (Hemofobi) Nedir ?

Kan tutması veya bilinen bir diğer adıyla kan korkusu bir tür özel fobidir. Tıbbi literatürde Hemofobi veya Hematofobi olarak da adlandırılmaktadır. Hemofobisi olan insanlar kan görünce, hatta ve hatta kandan bahsedilince bile kendini kötü hissetmeye başlarlar. Kan fobisinde hem kan basıncı , hem de kalp ritmi önce hızla yükselir, sonrasındaysa hızla çakılır. Bu da genelde kişinin bayılması ile sonuçlanır. Peki vücudumuz neden kan görünce böyle bir tepki verir?

Hemofobi, toplumda %3-4 oranında görülen özgül bir fobi çeşididir. Bu tür spesifik fobiler genellikle 10 yaşından sonra ortaya çıkar . Kan görünce bayılma tepkisi ise, bir çeşit vazovagal tepkidir. Yani meşhur vagus sinirinin tetiklediği bir tepki. 12 kafatası sinirinden  biri olan vagus siniri, beyin sapından çıkıp boyun ve göğüsten geçerek karna kadar uzanır. Aslında  parasempatik sistemin, yani “ye” ve “dinlen” sisteminin bir parçası olan bu sinir; aç ve susuz kalmak, uzun süre ayakta durmak, aşırı gülmek, aniden korkmak veya kan görmek gibi olağan dışı bir durum karşısında, kan basıncının ve kalp atışının düşmesine neden olur.

Kan korkusu olan kişilerde genelde doktor ve diş hekimi korkusu bulunur. Bu kişilerde iğne korkusu sıklıkla görülür. Tıp alanına dair genel bir korku hali vardır. Hemofobi, genellikle kanla ilgili olumsuz bir deneyim sonucunda ortaya çıkar. Bunlar: büyük bir kan kaybı yaşamış olmak, travmatik bir yaralanma geçirmiş olmak veya yakınlarından birini kan kaybından kaybetmek, Hemofobiye neden olabilir.

Kana Karşı Neden Böyle Bir Tepki Veririz ?

Asıl olay ise: günümüze kadar vücudumuzun neden böyle bir tepki verdiği hala anlaşılmamış olmasıdır yani sonuç olarak bizi hayata bağlayan bir sıvı hakkında neden fobimiz var ki? Bu konu hakkında ortaya birçok hipotez atıldı fakat ortak bir karara henüz varılamadı. En çok kabul gören hipotezlerden biri ise hayvanların doğasında olan, tehdit karşısında verdiği en temel tepkilerdir, Yani “savaş”, “kaç” veya “donakal”dır. Kan gibi bizi hayata bağlayan ama bir tehdit unsuru da olabilecek bir vücut sıvısıyla  karşılaştığımızda, bazılarımız donakalmaya meyilli olabilir.

İşte bayılma da bunu sağlayan bir tepkidir. Düşme fikri belki korkutucu gelebilir ancak vücudumuz bu şekilde kendini  koruyarak yatay duruma geçer ve beynimize kan ve oksijen gitmesini sağlar. Hele ki vücudunuz kesildiğinde bayılıyorsanız, bunun evrimsel anlamı daha da büyük olabilir: Kanama sırasında kan basıncını olabildiğince düşürmek, kan kaybını azaltacak ve pıhtılaşma için zaman sağlayacak, dolayısıyla hayatta kalma olasılığını arttıracaktır.

Bu nedenle popülasyonun en azından bir kısmında bu “kan görünce bayılma” çeşitliliğin bulunması, türümüzün geneline evrimsel bir avantaj sağlamış olabilir. Hele ki kan fobisinin bir miktar genetik altyapısı olduğunun da tespit edilmiş olması, bu evrimsel açıklamanın gerçeğe yakın olduğunu gösteriyor.

Yazan: Buğrahan SAĞDIÇ

Kaynak*

YouTube Kanalımız

Çılgın Fizikçiler (SEO Manager) hakkında 663 makale
Çılgın Fizikçiler ve Bilim İnsanları ekibi ve dışarıdan destek veren gönüllülerin yazıları.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*