Hubble Uzay Teleskobu, Evrende Bilinen Devasa ‘Einstein Halkası’ nı’ Keşfetti
Hubble Uzay Teleskobu, evrenin derinliklerinde yer alan gezegenleri ve nesneleri daha net görmeyi sağlayan bir Einstein Halkası keşfedildi.
Gökbilimciler tarafından ‘kütleçekimsel merceklenme’ olarak adlandırılan bu etki, zamanında Einstein’in öngörmesiyle sonuçlanmış ve onun adıyla anılmaya layık bulunmuştur.
Kütleçekim, evrende var olan her şeyi bir arada tutan ve uzay-zamanı bükme kabiliyeti sonucu uzaktaki nesneleri görebilmek için faydalanabilecek kuvvettir. Bahsettiğimiz üzere Einstein’in ileriyi görebilme yeteneği sayesinde kütleçekimsel merceklenme adı verilen bu etki, Hubble Teleskobu’ndan alınan yeni bir görüntü verisiyle detaylıca resmedilmiştir.
Fotoğrafın ortasında parlak, yüz şekline benzer bir yapı görülmekte olup aynı zamanda bu yapının etrafında dört parlak nokta bulunuyor. Noktaların ortasında da altın renginde parlayan iki nokta daha var. Bu görüntü verisine Einstein Halkası adı veriliyor fakat fotoğrafta altı değil üç galaksi var. İlk bakıldığında bir yanılsama uyandırsa da iki galaksi halkanın ortasında yer alırken, yıldızsı gökcismi diye adlandırdığımız bir kuasar da arkasında bulunuyor. Kütleçekim alanına sahip oldukları için arkadaki galaksinin ışığı ön plandaki iki galaksi ışığından geçerken bozuluyor ve büyüyor.
Kütleçekimsel eğrilik sayesinde, teleskoplardan alınan veriler daha net anlaşılabiliyor.
Halkanın ön planında yer alan iki galaksinin kütlesi birbirlerini etkileyecek kadar çok yüksek olduğu için, uzay-zamanda kütleçekimsel bir eğrilik meydana geliyor. Olay uzay-zamanda gerçekleştiğinden herhangi bir ışığın takibi teleskoplara bozulmuş şekilde ama aynı zamanda büyümüş durumda ulaşıyor.
Evrende ne olup bittiğini anlamak için gerçekten yararlı bir araç. Sınırlı kütleye sahip her şey kütleçekim merceği görevi görebilir. Alınan veride gördüğümüz bir veya iki galaksi ışık lekesi üreten büyük galaksi gruplarından oluştuğu anlamına gelebilir.
Uzak galaksiler çok daha net görüntülenebilir.
Gökbilimciler, bu ışık lekelerini ve kopyalanan görüntüleri kullanarak çok daha net bir şekilde uzayın derinliklerini inceleyebilirler. Yalnız kütleçekimsel merceklemenin kapasitesi sadece bu kadar değil. Eğer bir merceğin gücüne odaklanırsak, döndüğü kütle ile kütleçekimsel alanla olan ilişkisinin eğriliğine bağlı olarak hesaplayabiliriz. Bu şekilde merceğin yapabileceği tek şeyin kütleçekimsel merceklenme olmadığını kanıtlarız.
Yazan: Beyzanur DURSUN
Bir yanıt bırakın