Hypatia Kimdir?

Hypatia Kimdir?

Yakılarak söndürülen aydınlanma meşalesi Hypatia, 370 yılında İskenderiye şehrinde dünyaya geldi.

Büyük İskender’in kurdurduğu İskenderiye şehri bilim ve felsefe merkezi olan bir yerdi. İskenderiye’de zengin bir kütüphane ve dünyaca ünlü müze bulunuyordu.

Babası Theon, İskenderiye okulunda matematik dersleri veriyordu. Hypatia’nın babası onun eğitiminide özellikle ilgileniyordu.

Öğretmen Hypatia

Hypatia, Matematik, astronomi, el sanatları, şiir ve felsefe eğitimleri veriyordu. Tüm dinleri öğretti. Temel eğitimini alam Hypatia roma ve atinaya gitti. Atinalı filozof, Plütark’tan dersler aldı. Bu yolculuğu sırasında matematikçi olarak ünlendi.

İskenderiye döndüğünde felsefe ve matematik dersleri veriyordu. Dersleri ilgi ile dinleniyor  ders verdiği sınıfı dünyanın dört bir yanından gelen öğrenci ve cağın ileri gelenleri ile dolup taşıyordu. Hypatia, ders vermenin yanı sıra matematik ve astronomi üzerine de kitaplar yazmıştı.

Örneğin; Apollonius’un Konikleri Üzerine çağının çok ilerisinde bir eserdi. Öyle ki Hypatia’dan sonra 17’nci yüzyılın ikinci yarısına değin bu konuya dokunulmamıştır. Ta ki Descartes, Fermat, Newton, Leibniz gelene dek.

Hypatia sadece zekası ile değil güzelliği ile de herkesi etkiliyordu. Sürekli evlenme teklifi alıyor ama reddediyordu. Çünkü “ben zaten gerçek ile evliyim” diyordu.

Hypatia, Neoplatonizm yani yeni platonculuk fikrini savunduğunu söylüyordu. Ama bu fikir akımı Romanın dogmatik Hristiyanlık anlayışına ters düşüyordu. Paganizm ve Hristiyanlık arasında ki gerginlikte zeki ve güzel bu kadın direk yobazların ilgisini çekiyordu.

Hrıstiyanlığın Yükselişi

İskenderiye kütüphanesi müze ve tıp merkezi olarak kullanılan Serapis tapınağı hrıstiyanlığı yayılmasına en büyük engel olarak düşünülüyordu.

İlk olarak Serapis Tapınağı yıkıldı. Ardından sıra Hypatia’nın da olduğu İskenderiye okulundaydı. Siyasi çekişmenin oyunu haline gelen din sayesinde İskenderiye piskoposu cemaati dolduruyordu.

Kadının ders vermesi ve erkeğin üstünde bir yerde olması dine uygun olmadığını önce adem sonra havanın geldiğini ve buna asla izin vermeyeceğini söylüyordu.

Hypatianın arkadaşı olan vali ve kendisine sadırı düzenlendi. Bu saldırıdan vali yaralı kurtulsada kudurmuş halk Hypatia’yı linç etme girişimine girdi. Önce soyuldu ve vücudu parçalandı. Cesedi de yakılarak yok edildi. Roma tarafından acılan soruşturmalar sonuçsuz kaldı.

Bilimin yolunda acılar çeken çağının en güzel yıldızı, 8 Mart 415 karanlığa gömüldü.

Karanlığın gericiliğin bilime, bağnazlığın aydınlamaya karşı savaşı ilki bu şekilde başlamış oludu.

Piskopos Siril, daha sonraları İskenderiye’nin tek hakimi oldu. Kilisenin ileri gelenlerinden Katil Siril, aziz ilan edildi.

Kaynak: “Deneylerle Bilim İnsanları #9 / HypatiaBölümünden esinlenerek yazılmıştır.

Yazan: Selim ÖZTEMEL

YouTube Kanalımız

Selim Öztemel (Platin Yazar) hakkında 1477 makale
Çılgın Fizikçiler ve Bilim İnsanları kurucusu, yazarı, YouTube kanalı editörü.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*