İki Büyük Adamdan Biri: Şimşeklerin Çocuğu (Kısa Hikaye)
Kahramanımız 19. yüzyıl sonlarına doğru, cebinde patronundan aldığı tavsiye mektubu ile Sırbistan’dan okyanus ötesine, çağın dev ikonu ve kendisinin de idolü olan kişiyle tanışmak için yola çıkar.
Mektup kısa ve özdü:
“İki büyük adam biliyorum. Biri sizsiniz diğeri de bu genç adam.”
Cebinde çok az para ile fırsatlar ülkesi Amerika’da hayallerini gerçekleştirmek için mektubun sahibin yolunu tuttu.
Mektupta da geçen iki büyük insandan biri olan Thomas Edison bu genci hemen işe aldı.
Kısa sürede ispat eden bu genç dahi Edison’un gözüne girmişti. Hem onu zorlamak hem de neler yapabileceğini görmek için ona zorlu bir görev verdi. 50 bin dolar karşılığında şirketinde ki jeneratörlerin yeniden tasarlamasını istedi.
Zorlu görünen bu işi kısa bir sürede ve oldukça iyi bir şekilde yapan genç Edison’dan parasını istedi.
Edison ise ortada herhangi bir imzalı anlaşma olmadığına güvenerek “Dalga geçiyor olmalısın. Amerikan mizahını hiç öğrenenmişsin.” diyerek parasını ödemeyi reddetti.
Onuru kırılan genç bunun üzerine işten ayrılarak kendisine bir söz verdi. Karşısındaki bu devi yenmek.
Ama işler o kadar kolay değildi. İşsiz kaldığı için New York Western Union şirketinde da çukur kazarak geçimini sağlamaya çalışıyordu. O sırada Edison’un doğrusal akım telleri de New York’un üstünü örümcek ağı gibi sarıyordu. Bu doğrusal akım tellerine karşı alternatif bir fikir düşünen genç dahi, sonunda tasarladığı proje çizimleri ile şansını değiştirebileceğini düşündü.
Western Union Telgraf şirketinin yöneticisi A. K. Brown ile tanışınca hayatı değişti.
Brown, Edison’un bu doğrusal akımına karşı çok daha düşük maliyetli ve daha verimli olan alternatif akım patentlerini 60 bin dolar ve şirketten belli hisse karşılığı satın aldı.
Edison alternatif akıma karşı kaybedeceğini anlayınca işi çirkinliğe sürüyordu. Tarih Westinghouse karalama kampanyası olarak gecen bir proje başlattı. Bu yeni akımın güvenli olmadığını insanları öldürebileceğini söylüyor hatta halka açık alanlarda alternatif akımla köpek fil gibi canlıları alternatif akıma tutarak öldürüyordu.
Bunca karalama kampanyasına karşı dünyanın ilk tam elektrikli fuarı olan 1893 Chicago Dünya Fuarının aydınlatası alternatif akıma verildi.
Edison artık kaybediyordu ve son kozunu oynayarak fuarda kendi ampullerini kullanılmasını yasakladı.
Buna karşı çok 6 ay gibi kısa zamanda kendi ampulünü tasarlayıp 50 bin adet üretti.
Edisonun küçümsediği ve dalga geçtiği o genç artık onu devirmişti. Ve dünya artık bu genci konuşuyordu. Nikola Tesla.
Akım savaşlarının kazananı olarak çeşitli deneyler ve icatlar yaptı. 700’e yakın patentlerin içinde lazer, deprem makinası, radyo, uzaktan kumanda gibi bir sürü icat vardı. Ama en ilginç çalışması ise uzaktan yani kablosuz elektrikti.
Edison son zamanlarında Tesla yaptıklarından pişmanlık duyduğu için onu çağrarak af dilemek istedi. Ama Tesla:
“Vaktimi boş laflar dinleyerek geçireceğime, insanlık adına gerekli icatları bularak geçiririm” diyerek Edison‘un son arzusunu yerine getirmedi.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Bir yanıt bırakın