İklim Değişikliği İyi Adapte Olan Primatları da Zorluyor
Madagaskar ormanlarında yaşayan küçük fare lemurlar çok doğurgandırlar ve iyi adapte olabilirler. Fakat son yapılan araştırmalar, iklim değişikliğinin bu iyi adapte olan primatları bile tehdit ettiği otaya çıktı.
Küresel iklim değişiliği ile dünya genelinde iklim motifi de değişmekte. Sıcaklıklar artıyor dolayısıyla kuraklık ve aşırı yağışlar da sıklaşıyor. Bazlı bölgelerede mevsim geçişleri daha kesinleşirken, bazı bölgelerde ise mevsim geçişleri silikleşiyor. Her iki olay da canlıların adaptasyonunu zorlaştırılıyor.
Zürih Üniversitesi’nden Arpat Özgül ve çalışma arkadaşları, bu etkiyi Madagaskar ormanlarında yaşayan fare lemurları üzerinde gösterdi. İklim değişikliğinden dolayı bölgede yağmur dönemleri son 30 yılda gittikçe azalırken, daha serin gecen dönemler gittikçe ısınmaya başladı.
İklim değişikliğine doğurganlık oranı az olan hayvanlar daha çok etiketlenirken, doğum oranı yüksek olan canlıların adapte olma şanslarının daha fazla olduğu ön görülüyor. Bu yüzden, yüksek doğum oranı olan fare lemurları incelendi.
Yalnız 60 gramlık gri fare lemuru (Microcebus murinus), çiçek, meyve ve böcek ile beslenebiliyor. Besinin zor olduğu soğuk dönemlerde de kış uykusuna yatabiliyor. Besinin bol olduğu dönemlerde bir ya da iki kez doğum yapabiliyor ve bu doğumlarda bir kaç yavru dünyaya getirebiliyor. Bu yüzden gri fare lemurları, büyük lemurlara göre daha doğurgandır.
Özgül ve çalışma arkadaşları son çalışmada, Alman Primat Merkezi’nin 26 yıllık verilerini bir araya getirerek bu lemurların popülasyon değişimlerini belirlediler. Araştırma sonucuna göre doğum oranının artığı, fakat buna karşın ölüm oranının da artığı ortaya çıktı. İklim değişikliğinden dolayı oluşan bu dalgalanmalar türleri büyük oranda tehdit oluşturuyor. Araştırmacılar; “Bu tehdit türlerin soyunun tükenmesine kadar gidebilir” diyorlar.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Destabilizing effect of climate change on the persistence of a short-lived primate, 27.03.2023, PNAS
Bir yanıt bırakın