İnsan Geni Sayesinde Akılanan Fareler
İnsan evrimi sırasında beyin kabuğu (Neokorteks) genişlemesi, gelişmiş bilişsel yeteneklerimiz için bir temel sağlar.
Beyin kabuğu, bütün algılarınız, uzaysal farkındalığınız, motor becerileriniz buradan yönetilir. Sinir sistemimizin en gelişkin, en karmaşık bölgesidir. Başka bir primatta olmadığı kadar gelişmiş durumdadır. Bilim insanları da bu gelişmişliğin temelini bulmaya çalışıyor.
Bu gelişmişliğin gen varyantları sayesinde atalarımızdan daha büyük bir beyne sahip olduğumuz tahmin ediliyor. Bu varyantlardan biri insana özgü ARHGAP11B‘nin geni olduğu düşünülüyor. Bu gen embriyodaki öncü sinir hücrelerinin daha fazla çoğalması için tetikliyor.
Araştırmacılar bu geni farelerin, gelinciklerin ve maymunların embriyolarına aşıladıklarında bu hayvanların beyinlerinin büyüdüğü ve daha fazla sinir hücresine sahip olduğu anlaşıldı. Beyin büyüyor ama bu geni taşıyanların daha zeki olup olmadığı, yetişkinliğe kadar devam edip etmediği de bilinemiyor.
Araştırmacılar ikinci bir adım olarak da bu soruya cevap bulmaya çalıştılar. Farelere bir dizi test yaptılar; labirent testi, koku testi ve zihinsel esneklik testi. Zihinsel esnekli testinde çeşitli içecek şişeleri labirentin farklı yerlerine konuldu. Farelerin bunları bulabilmesi için şişelere giden yoldaki mötifleri akıllarında tutmak zorundaydılar. ARHGAP11B‘nin genini taşıyan farelerin şişeleri ararken daha az hata yaptıları görüldü. Bu da ARHGAP11B geni sayesinde farelerin esnek bir belleğe sahip oldukları, yeni koşullara ve kurallara daha iyi uyum sağladıkları anlamına geliyor. Ayrıca bu gene sahip olan fareler normal farelerden daha az korkuyorlardı.
Böylece ARHGAP11B geninin beyin gelişimi ve bilişsel yetiler üzerinde çok önemli bir rolü olduğu bu çalışmada gösterilmiştir.
Yazan: Bilge KAPLAN
Kaynak**
Bir yanıt bırakın