İnsanda Sessizce İlerleyen Evrim
İnsanda sessizce ilerleyen evrim, hız kesmeden devam ediyor. Hatta bizde bile. Diğer tüm canlılar gibi biz de çevremize adapte oluyoruz. Tıp ve daha iyi beslenme sayesinde boyumuz, yaşam süremiz, ortalama zeka seviyemiz hatta yaşam beklentimiz bile arttı. Metabolizmamız da bu uyuma ayak uyduruyor. Atalarımız süt ve süt ürünlerini tüketebilmek için laktaz enzimini geliştirdiler. Bizim de anatomimizde evrim sesizce devam ediyor.
Avustralya’da yer alan Flinders Üniversitesi’den Teghan Lucas, bu sessizce süren evrimin birini median arter olduğunu belirti. Erken embriyonik zamanda önkol arteriyel aksında dahil olan geçici arter, dirsek bilek atardamarı gelişmesiyle yok oldu. Median atardamarı sekizinci hamilelik haftasında kaybolan embriyonik bir yapı oldu. Bu üçüncü önkol atardamarı çok nadir durumlarda kalıcı olabiliyor. Fakat 18.. yüzyıldan bu yana bu atardamara sahip olan insan sayısının artığı görülüyor.
Anatomi uzmanı bilim insanları 1880 yılında %10’luk bir oranda olan bu oran günümüzde %33 oranına kadar çıktığını belirtiyor. Lucas ve ekibi 2015 ila 2016 yılları arasında 51 ila 101 yaşları arasında ölen 78 kişiyi incelediler. Sonuca göre 78 kişiden 26’sında üçüncü önkol atardamarı olduğu görüldü. Bu %33’e tekabül ediyor. Evrim biyoloji uzmanlarına göre bu değişim çok hızlı bir gelişme. Bu değişim aynı hızda devam ettiği müddette 2100 yılında tüm insanlarda üçüncü önkol atardamarı olacak gibi gözüküyor.
Peki bu değişimin asıl sebebi ne?
Bu gelişme median arteri çalıştıran genlerdeki mutasyon artışına uzandığını tahin ediliyor. Fakat bu arterin ortadan kalkmamasının, annenin hamilelik sırasında sağlık sorunları yüzünden olduğu düşünülüyor.
Bilim insanları görüşüne göre üçüncü önkol atardamarın kalıcı olması, bir ayıklanma avantajı olabilir. Çünkü evrimde yeni özellikler sadece yararlı olduğu zaman kalıcı olabiliyor ve gelişiyor. Araştırmayı yürüten ekip üçüncü önkol atardamarın kan dolaşımını iyileştiriyor. Fakat bir diğer yandan da kartal tünel sendromu riskini artırıyor. Yinde de bu durum insanlarda evrimin devam ettiğini ortaya koyuyor. Bilim insanları bu fenomenin modern insanın mikro evrimi olarak tanımlıyorlar.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Bir yanıt bırakın