İnsanlık Dediğimiz Şey Nedir?
İnsanlık dediğimiz ve kutsadığımız şey aslında nedir? Çok uzun yıllardır insanlar, insanlığın ne olduğunu, ne olması gerektiğini ve nasıl evrildiğini tartışıyor. Peki bu “insanlığı” araştırıp, ölçebilir miyiz?
İnsanları, diğer hayvanlardan ayıran bir çok özellik olduğuna inanırız. Örneğin bir koyunu satmanın, pişirmenin ve yemenin normal olduğunu düşünülürken, bunları kasap için düşünülemez. Bu düşünceler direk “insanlık dışı” eylemler sınıfına girer. Yaşayan en yakın akrabalarımız olan şempanze ve gorilleri kafes içerisinde sergilenmesi normal görülür, fakat hem cinslerimiz için bu ifade bile edilemez. Kedi ve köpekler satın alınırken, bebek satın alınamaz.
Kurallar da hayvanlar ve insanlar için farklıdır. En ateşli hayvan hakları savunucusu bile hayvanlara insan haklarını talep etmez. Örneğin şempanzelerin oy kullanması için bir eylem düzenlemez.
Bu ayrım ahlaki ve ruhani yapılarda da ortaya çıkar. Örneğin ölen bir evcil hayvanımızın cennete gittiğini ya da ruhunun bizler ile yaşadığını düşünmeyiz. Peki bu insanlığın yansımaları nedir?
Şefkat
İnsanlık (humanity) sözcüğünün anlamı birbirimizi koruyan, şefkat gösteren demektir. Fakat bu sadece bizlere özgü bir özellik değil, memelilere ait bir özelliktir. Anne kedi yavrularını koruyup kollar, köpekler sahiplerine belki bir insandan daha fazla sevgi gösterir…
Filler ve katil balinalar bir ömür kopmayan aile bağları kurarlar. Ölen yakınları için yas tutarlar. Hatta filler, ölen akraba ve arkadaşlarının kalıntılarını ziyaret ettikleri bilinmekte. Kısaca duygusal bağ ve ilişkiler yalnız insana ait bir özellik değildir.
Farkındalık
Bizleri diğer hayvanlardan farkındalığın ayırdığını düşünebilirsiniz fakat yine yanılırsınız. Örneğin kedi ve köpekler bizleri tanıyabiliyorlar. Biz onları tanıdıkça, onlar da bizi tanıyor. Kendilerine yemek verdirebilmek için bizleri iyi tanıyıp, çözerler. Hatta kötü bir gün geçirdiğimizi bile anlayabilirler. Bu farkındalık değil de nedir?
Büyük Beyin
Büyük beynimiz mi bizi insan yapıyor? Şişe burunlu yunuslar bizden daha büyük beyine sahiptir. Fillerin beyinleri bizden 3 kat, orkların 4 kat, sperm balinaların ise 5 kat büyüktür. İnsanlar içerisinde de beyin boyutu farklılık gösterir.
Bilişsel Yetenek
Yüksek bilişsel yetenek insana özgü düşünülebilir. Örneğin, sanat, matematik, müzik, lisan… Fakat bu yetenekler de insanlar arasında çok farklılıklar gösterir. Örneğin siz Einstein kadar matematik zekasına sahip olamayabilirsiniz. Ya da Dostoyevski kadar kendinizi ifade edemeyebilirsiniz. Martin Luther King kadar iyi hatip olamayabilirsiniz. Ya da Elvis Presley kadar iyi şarkı söyleyemeyebilir. Bu da sizi insanlığı daha düşük biri mi yapar?
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Bir yanıt bırakın