Kara Delikler nedir?
Öncelikle Tdk da anlamına göre:
-Parasal açıdan kapatılamayan açık? Tabi ki bundan bahsetmiyoruz.
-Yakınındaki nesnelerin kaçıp kurtulmasına izin vermeyecek kadar yüksek çekim kuvvetine sahip, çok yoğun bir kütlenin oluşturduğu uzay bölgesi.
Biz tabiki ikinci anlamını aktaracağız.
Kara delikler Einstein’ın genel görelilik kuramıyla tanımlanmışlardır. Bu tanımlanmaya göre: Kara delik “çekimsel tekillik” denilen bir noktaya konsantre olmuş bir kütleye sahip cisimlerdir. Ve bu tekillikten evrenin en hızlısı olan ışık yani foton kaçamadığı için siyah bir küre görünümünde olacağı düşünülmektedir.
Kara delikler nasıl oluşur?
Genellikle bir yıldızın ölümünden meydana gelirler. Ama her yıldız kara deliğe dönüşemez. Bir yıldızın kara deliğe dönüşebilmesi için Güneş’in en az 15-25 katı kadar bir kütleye sahip olması lazım. Yani bizim güneşimiz bir kara deliğe dönüşmeyecektir.
Peki, yakınlarda bizi tehdit eden canavar bir kara delik var mı?
Şimdilik hayır, bir kara deliğe akşam yemeği olmayacağız. Bize en yakın kara deliğin uzaklığı yaklaşık 3.000 ışık yılı mesafededir. V616 Mon adlı kara delik şu ana kadar bilinen kara delikler arasında bize en yakın olanıdır. Bu da ona spagetti olmayacağız anlamına gelmektedir.
Peki ya kara deliğin içine düşüyor olsak ne olurdu?
Muhtemelen hemen ölürdük ama spagettileşmeyeceğini var sayarsak, vücudunun merkeze daha yakın olan bölgesinin daha fazla çekime maruz kaldığından dolayı spagetti gibi uzadığımızı göreceğizdir. Bunu da engellemiş olursak içerden ve dışardan görene göre iki farklı durum oluşacaktır.
İçeri düşün kişi düşüşüne devam edip olay ufkundan geçerek kara deliğin merkezinde kaybolacaktır.
Dışarıdan bakan kişi ise düşüşün zamanla yavaşladığını, olay ufkunda durduğunu görecektir. Bunun sebebi olay ufkun içinde ki ışığın, çekimden kurtulup bize gelememesindendir.
Peki, bu karanlık yol nere çıkıyor?
Burada birden fazla hipotez var.
Başka evrenlere veya boyutlara açılan kapılar olabilir ya da bütün yuttuklarını 2 boyutlara indirgiyor olabilir ya da ak delik dediğimiz evrenin başka bir yerinde çok fazla yemek yiyen herkes gibi kusuyor olabilir. Tabi bunlar hiçbiri kanıtlanmış teoriler değildir.
Peki, bu kara deliklere ne mi oluyor?
Hawking radyasyonu/ışıması olarak da bilinen ve isminden de anlaşıldığı üzere Stephen Hawking tarafından ortaya atılan bu kavrama göre kara delikler zaman içerisinde yok olabilirler. Normalde evrenin her köşesinde her saniye sonsuz tane madde-anti madde parçacıkları oluşur ve saliseler içerisinde tekrar birleşerek birbirlerini yok ederler. Kara deliğin çevresinde bu durum gerçekleştiğinde çekim gücü nedeniyle negatif yüklü parçacığın, yani anti madde parçacıklarının kara deliğin içine çekildiğini; pozitif yüklü parçacıkların ise o bölgeden hemen uzaklaşıp kaçtığı düşünülmektedir. Hal böyle olunca da negatif parçacıkları bir bir içine buyur eden kara delik de zamanla kütlesini kaybeder ve yok olur.
Ancak şunu belirtelim, büyük bir kara deliğin bu şekilde yok olması inanılmaz uzun bir zaman alacaktır. Hatta bu zaman dilimi o kadar uzundur ki, evrenin yaşı bile yanında kısa kalmaktadır.
Son olarak da büyük bir kapanış yapalım. S5 0014+813 adlı kara delik Evren’de şu ana kadar keşfettiğimiz en büyük kütleli kara delik konumunda. Kütlesinin 40 milyar tane Güneş’in kütlesine denk olduğu düşünülmektedir. Kıyaslama yapabilmeniz için şöyle düşünelim, galaksimizin merkezinde olan süper kütleli kara delik Sagittarius A* 4 milyon Güneş kütlesindedir.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Kaynak: “Merak Etikleriniz 1. Sezon 1. Bölüm (Kara Delikler-Stephen Hawking)” Bölümünden esinlenerek yazılmıştır.
Video:
Bir yanıt bırakın