Karanlık Madde Bulmak İçin Dış Gezegenleri Kullanmak
Evrenimizdeki karanlık madde arayışında bilim insanları eşi benzeri olmayan, güçlü bir sensör bulduklarına inanıyorlar: dış gezegenler. Yeni bir makalede yayınlanan haberde, iki astrofizikçi güneş sistemimizin dışında bulunan bu dış gezegenlerin sıcaklıklarını ölçerek, karanlık maddenin tespit edilebileceğini düşünüyorlar. Bu doğrudan gözlemlenemeyen fakat evrenin yaklaşık %80’ini oluşturan bu gizemli karanlık madde hakkında yeni bilgiler sağlanabilir.
Ohio Eyalet Üniversitesi’nin Kozmoloji ve Astroparçacık Fiziği Merkezinden Juri Smirnov “Keşfedilmeyi bekleyen yaklaşık 300 milyar dış gezegen olması gerektiğine inanıyoruz. Bunların az bir kısmını bulmak ve incelemek bile bize karanlık madde hakkında şu anda bilmediğimiz birçok bilgiyi bize verebilir.” dedi.
Smirnov bu makaleyi Stanford Üniversitesi SLAC ULUSAL Hızlandırıcı Laboratuvarında doktora sonrası araştırmacı olan Rebecca Leane ile birlikte yazdı. Physical Review Letters dergisinde 22 Nisan 2021’de yayınlandı. Smirnov, dış gezegenlerin yerçekimi karanlık maddeyi yakaladığında, karanlık maddenin “ortadan kaybolması” ve enerjisini ısı olarak serbest bıraktığı gezegenin çekirdeğine gittiğini dile getirdi. Yakalan karanlık maddenin ne kadar çok olursa dış gezegeni de o kadar çok ısıtacağı dair kuram oluşturuldu.
Uzak dış gezegenlerin sıcaklığını ölçebilecek olan NASA’nın kızılötesi James Webb Uzay Teleskobu ekim ayında piyasaya sürülmesi ön görülüyor. Bu konu hakkında bazı düşüncelerini bizlerle paylaşan Smirnov şunları söyledi: “Dış gezegenler karanlık madde ile ilgili bu normal olmayan ısınmaya sahipse, onu alabilmeliyiz. Dış gezegenler ayrıntılı olarak karanlık maddeyi tespit etmede yararlı olabilir. Bu da daha düşük bir kütleye sahip karanlık bir maddedir.”
Bilim adamları Samanyolu Galaksimizin merkezine doğru karanlık madde yoğunluğunun git gide çoğaldığına inanıyorlar. Eğer bu ihtimal doğruysa gezegenlerin Galaktik merkeze ne kadar yakınsa o kadar sıcaklık artışı gözlemlenebilmesi gerekir.
Smirnov ve Leane karanlık maddenin neden olduğu ısınmanın ispatı için Dünya’ya yakın olan gaz devlerine -yani Süper Jüpiterler – ve kahverengi cücelere bakmayı içeren bir tür arama önermektedir. Gezegenleri sensör olarak kullanmanın bir avantajı da yıldızların da yaptığı gibi nükleer füzyona sahip olmamalarıdır. Bu nedenle karanlık madde sinyalini bulmak arka plan ısıları sayesinde zor olmayacaktır. Bu yerel aramaya ek olarak araştırmacılar, artık bir yıldızın yörüngesinde olmayan uzak dış gezegenler için bir arama önermektedir. Bir yıldızdan gelen radyasyon eksikliği, karanlık maddeden gelen sinyali engelleyebilecek paraziti azaltacaktır.
Şu an itibariyle araştırmacılar 4.300’den fazla onaylanmış dış gezegen belirlediler ve sırada bekleyen 5.695 aday da şu an araştırılıyor.
Şayet ki araştırmacılar karanlık madde bulmak için muazzam bir fırsata sahip olmanın heyecanı ile deneylere devam etmektedirler.
Kahverengi Cüce Yıldızlar: Kahverengi cüce yıldızlar; yıldız olamayacak kadar düşük kütleli gökcisimleridir. Yapılan hesaplar bu yıldızların kırmızı cücelerden 200 kez daha fazla olması gerektirdiğini göstermektedir. Fakat bugüne kadar yapılan gözlemlerde ancak bir ya da iki tane kahverengi cüce yıldız adayı bulunmuştur. Geçmişte keşfedilmiş mikromercek olayları, kahverengi cüce yıldızlarınında karanlık madde şeklinde olabileceğini göstermektedir.
Yazan: Beyzanur DURSUN
Bir yanıt bırakın