Kör Mağara Balıkları Düşük Oksijenli Sularda Nasıl Yaşar?
Körlük, tüm hayatlarını mağaraların zifiri karanlığında yaşayan hayvanlar için yaygın ve iyi bilinen bir uyarlamadır. Özellikle kör mağara balıkları tüm dünyada derinlerde yaşar. Cincinnati Üniversitesi’ndeki (UC) araştırmacılar, yıllardır Meksika mağara balıklarını (Astyanax mexicanus) inceliyorlar.
Daha önce uzmanlar, balığın asimetrik kafasının karanlıkta gezinmeye bir adaptasyon olabileceğini öne sürmüştü. Pembe renklerinin insanlara kızıl saç veren gen tarafından kontrol edildiğini keşfettiler.
İlginç bir şekilde, görünüş ve fizyolojideki bariz farklılıklara rağmen, Meksika mağara balıkları yer üstünde bulunan bazı türlerle aynı türdür ve ikisi birbirleriyle temas ettiklerinde serbestçe çiftleşebilirler.
Profesör Gross, “Charles Darwin’in Galapagos’ta tür düzeyinde ayrılan ispinozlarının aksine, hem mağara balıkları hem de yüzey balıkları aynı türün üyeleri olarak kabul edilir ve birbirleriyle çiftleşebilirler” dedi.
Yer üstündeki balıklarla mağara balıkları arasındaki ilginç bir fark, sudaki oksijen seviyeleridir. Akarsu suyu doğal hareketle oksijenlenir. Mağara havuzlarındaki su genellikle durgundur ve bu nedenle çözünmüş oksijen içeriği çok düşüktür. Araştırmacılar, balıkların buna nasıl adapte olduklarını bilmek istediler.
Çalışmanın baş yazarı Tyler Boggs, “Sürekli dolaşıyorlar, ancak beslenmeye çok az erişimleri var” dedi. Bu bir paradoks. Bütün bu enerjiyi harcıyorlar ama besin az. Bu enerji nereden geliyor?
Bilim insanları, mağara balıklarının oksijen ve besin açısından fakir mağara ortamlarında hayatta kalmalarına yardımcı olmak için kanlarında daha fazla hematokrit (HCT, kırmızı kan hücrelerinin hacminin, dolaşımdaki kanın hacmine oranı) olduğundan şüpheleniyorlardı. Ancak kanı test ettiklerinde hematokrit seviyeleri diğer balıklarla yaklaşık olarak aynı düzeydeydi. İlginç bir şekilde, hematokrit seviyeleri daha yüksek olmasa da, mağara balıklarında kırmızı kan hücrelerinin çok daha büyüktü.
Profesör Gross, “Bu boyut farkı, hematokritteki farklılıkları büyük ölçüde açıklıyor” dedi. “Evrimdeki hücre boyutunun mekanizması hakkında çok az şey biliyoruz, bu nedenle bu bulgu, hayvanların yüksek hemoglobin kapasitesini nasıl geliştirdiğine dair fikir edinmek için yararlanabileceğimiz bir şey.”
Bilim insanları, mağara balıklarının düşük oksijen seviyelerine adaptasyonunu anlamanın, iklim değişikliğinin her yerde yarattığı düşük oksijen seviyelerini anlamamıza yardımcı olabileceğini umuyorlar.
Yapılacak diğer çalışmalar, düşük oksijene balıkların nasıl adapte olduklarını daha iyi açıklayacaktır. Merakla bekliyorum!
Bilimle kalın.
Yazan: Bilge KAPLAN
Bir yanıt bırakın