Kripto Paraların Dünyası: Kripto Para Nedir?
Kripto paralar kriptografi ile şifrelenmiş dijital veya sanal para birimleridir. Birçok kripto para birimi, blokzincir (blockchain) teknolojisine dayalı merkezi olmayan ağlardan oluşmaktadır. Kripto paraların bir diğer özelliği ise herhangi bir merkezi otorite tarafından verilmemeleridir. Böylece hükümetlerin müdahale ve manipülasyonlarından da etkilenmemektedirler. Bununla birlikte taşınabilirlikleri, enflasyon direnci, bölünebilirlikleri, şeffaflıkları nedeniyle de övgü almaktadırlar. Ancak yasadışı faaliyetlerde kullanımlarından, döviz kuru dalgalanmalarından dolayı da eleştirilere maruz kalabilmektedirler.
Kripto Para Birimlerinin Tarihi
90’lardan beri pek çok para birimi oluşturulmuştur (Flooz, Beenz DigiCash). Ancak bu sistemler finansal sıkıntılar şirket içi anlaşmazlıklar gibi nedenlerden ötürü başarısız olmuştur. Bu durumda akıllara üçüncü elden yaklaşım düşüncesini getirmiştir.
İlk kripto para ise 2009 yılında Satoshi Nakamoto adıyla bilinen kişi veya kişiler tarafından geliştirilmiştir (Bitcoin). Geliştirilen bu kripto para açık kaynak kodlu yazılım olarak paylaşılmıştır. Böylece ilk kripto paranın doğuşu gerçekleşmiştir.
Kripto Para Türleri
Günümüzde çeşitli işlevlere ve özelliklere sahip binlerce alternatif kripto para birimi vardır. Bunlardan bazıları Bitcoin’in benzerleridir. Bazıları ise sıfırdan oluşturulmuş yeni para birimleridir. Bitcoin’in başarısıyla ortaya çıkan ve “altcoinler” olarak bilinen rakip kripto para birimleri arasında Litecoin, Peercoin, Cardano, Ethereum, EOS yer almaktadır.
Kripto Para Nasıl Üretilir?
Kripto paralar üretim sınırlarına göre (istisnalar bulunmaktadır) kripto para madenciliği denilen yöntemle yapılmaktadır. Bu yöntemde bilgiler işlenerek, matematiksel işlemler çözülerek yapılmaktadır. Üretim sınırından dolayı da üretilen kripto para miktarı arttıkça işlemlerin zorluğu da artmaktadır.
Kriptografi Nedir?
Kriptografi, kripto paraların şifrelenmesinde kullanılmaktadır. Ancak başlangıçta askeri uygulamalar için geliştirilmiştir. Bu yüzden hükümet, kriptografinin bir süre sadece askeri alanda kullanılması gerektiğini belirtmiştir; fakat siviller hukuksal haklarını kullanarak bunun önüne geçmişlerdir.
Blockchain Nedir?
Blockchainler kısaca bu para birimlerinin kaydedildiği dağıtık veri tabanlarıdır. Böylece işlemler sadece alıcı ve satıcı arasında gerçekleşmektedir. Ancak blockchain teknolojisi sadece kripto paralarda değil sağladığı güven ve gizlilik korumasından dolayı pek çok alanda kullanılmaktadır. Örneğin blockchain teknolojisinin ürünü olan NFT (Non-Fungible Token) kavramı Genişletilmiş Gerçeklik (XR) teknolojisinde uygulanmaya başlanmıştır. Markalar NFT (başka eşi bulunmayan dijital varlık) ürünleri Snapchat üzerinden yayınlayarak kişilerin ücretsiz denemelerini sağlamaktadırlar. NFT olarak aldıklarında ise videonun işleyişine (render) de erişimleri olmaktadır. Kullanıcıların ilgisinden dolayı diğer markaların da “dijital sahiplik” adı verilen bu NFT destekli ürünlere geçeceği düşünülmektedir.
Yazan: Melisa ACAR
Kaynak**
Kaynak***
Bir yanıt bırakın