Kronik inflamasyona/Romatizmaya karşı yeni yaklaşım
Romatizmal hastalık, kronik bir inflamatuar bozukluktur. Bu bozukluk bazı bireylerde cilt, gözler, akciğerler, kalp ve kan damarları dahil olmak üzere çok çeşitli vücut sistemlerine zarar verebilir. İnflamasyonlar, hücre içi enfeksiyon, hasar veya metabolik dengesizlik ipuçlarını algılar. Aktive edilmiş inflamatuar sensörler, kaspaz-1 aktivasyonunu ve IL-1 sitokinlerinin olgunlaşmasını en üst düzeye çıkarmak için adaptör ASC’yi mikron boyutlu “lekeler” halinde polimerize eder.
Kısaca inflamasyonda merkezi bileşeni ASC proteinidir. Bir patojenin saldırısı gibi bir tehlike durumunda, bu moleküllerin birçoğu bir araya gelerek büyük bir kompleks olan ASC zerresini oluşturur. Bu iki şeyi garanti eder: Birincisi, aktivitesi, hücrenin, bağışıklık sisteminin yardımını çağırmak için kullanılabilecek büyük miktarlarda haberci madde biriktirmesine neden olur. İkincisi, hücre zarında bu alarm moleküllerinin dışarıya ulaşıp görevlerini yerine getirebilecekleri çok sayıda gözenek oluşur.
Ölmekte olan hücreden yardım için son çığlık
Bonn Üniversite Hastanesi Doğuştan Bağışıklık Enstitüsü’nden Prof. Dr. Bernardo Franklin, “Bir noktada hücre temelde patlar ve tüm içeriğini dokuya boşaltır” diyor. “Artık aniden salınan haberci maddeler, daha sonra son büyük bir yardım çığlığı gibi hareket ediyor. Bu, bağışıklık sistemini, enfeksiyonu içeren güçlü bir inflamatuar yanıt oluşturmak için tetikliyor.” Bu doğuştan gelen bağışıklık savunma mekanizmasının son derece önemli olmasının nedeni budur.
Ancak bu süreçte ASC zerreleri de dokuda birikmekte ve orada uzun süre kalabilmektedir. Franklin, “Artık farelerde, aktivitelerinin, tehdit önlendikten sonra bile bağışıklık sistemini harekete geçirdiğini gösterebildik” diyor. “Bu olay sonucunda dokuya ciddi şekilde zarar veren kronik iltihaplanma ile sonuçlanabilir. Franklin’in ekibi, Sao Paulo Üniversitesi’nden araştırmacılarla birlikte bu istenmeyen etkiyi önlemeyi başardı. Bu amaçla sözde nanokorlar kullandılar.
Bu ajanlar oldukça basit bir yapıya sahip antikor fragmanlarıdır. Franklin’in ortak çalışanı Dr. Damien Bertheloot, “Doğal Bağışıklık Enstitüsü’nden Prof. Dr. Florian Schmidt ile işbirliği içinde, özellikle ASC’yi hedefleyen ve benekleri çözebilen nanokorolar ürettik” diye açıklıyor.Alpakaya ASC proteini enjekte ettiler, böylece eşleşen antikorlar geliştirdiler. Alpaka antikorlarının bazıları çok basit bir yapıya sahiptir. Bu, sözde nanokorlar olarak bu antikorların fragmanlarını üretmeyi ve test etmeyi mümkün kılar.
Farelerde romatizma ve gut semptomları hafifledi
Araştırmacılar, karmaşık bir teknik kullanarak hayvanın kan örneklerinden ASC nanokorları için genetik bilgi elde edebildiler. Daha sonra bu genetik yapıyı bakterilere de dahil edildi. Böylece nano gövdeyi büyük miktarlarda üretmelerini sağlandı. Ekip, bileşiğin farelerin yanı sıra insan hücre kültürlerini kullanarak ASC lekelerini çözebildiğini gösterdi. Deneylerde kullanılan farelerde romatizma ve gut benzeri semptomlar bulunuyordu. Nanobody’nin uygulanmasından sonra, kemirgenlerin iltihabı ve ayrıca genel sağlığı önemli ölçüde iyileştiği görülmüştür.
Nanokorlar, normal antikorlara kıyasla çok küçüktür. Bu nedenle, bu tür moleküler kompleksleri parçalamak için mükemmeldirler. Bunun nedeni, büyük ajanlar için çok sıkışık olacak alanlara erişebilmeleridir. Ayrıca normal antikorlar, bağışıklık sistemine ek uyarı sağlar ve bu nedenle enflamasyonu şiddetlendirebilir. Bu özellik nanokorların sahip olmadığı bir özelliktir.
Sonuçlar başka bir nedenle de ilginç: Araştırmalar, ASC lekelerinin beyinde de önemli hasarlara neden olabileceğini gösteriyor. Orada, Aß (Beta-Amyloid ) proteini için bir tür “kristalizasyon çekirdeği” görevi görüyor gibi görünüyorlar. Alzheimer hastalarının beyinlerinde Aß, plak adı verilen büyük protein kompleksleri oluşturmak üzere bir araya toplanır. Muhtemelen, ASC benekleri bu kümelenmeyi tetikleyebilir. Yani belki de nano gövdelerin yardımıyla bu süreci yavaşlatmak mümkün olabilecek gibi görünüyor.
Tabi bu araştırmanın sonucunda bir tedavi ya ada bir ilaç oluşturmak yollar alabilir.
Yazan: Bilge KAPLAN
Kaynak
Kronik inflamasyona karşı yeni yaklaşım EurekAlert, 19 Nisan 2022.
Bir yanıt bırakın