Kulakta Tıkanık Östaki Borusu Nasıl Açılır?
Östaki borusu tıkanıklığı durumunda orta kulağa giden hava azalır ve ani basınç değişikliklerinde (yüksek irtifa veya dalış esnasında) orta kulağın basıncı dengelenemez. Buna bağlı olarak hastalar kulaklarında tıkanıklık, dolgunluk ve basınç hissederler. Östaki borusu fonksiyon bozukluğu (disfonksiyonu) kalıcı olarak devam edip kronik hale geldiğinde ise kulak zarında çökme (kollabe), orta kulakta sıvı birikmesi (Efüzyonlu otit), işitme kaybı (sesleri boğuk duyma), çınlama (tinnitus), baş dönmesi gibi sorunlar meydana gelebilir. Özellikle uçağın inişi sırasında basıncın kulak zarının üzerine baskı yapması ile ortaya çıkan bu durum, şiddetli kulak ağrılarına neden olabilir.
Östaki Borusu Nedir?
Kulak zarının arkasındaki bölgede bulunan Östaki Borusu; Orta kulak ile Burun ve Boğazın birbirine bağlanmasını sağlayan boru (tüp) olarak tanımlanmaktadır.
Östaki borusunun en önemli fonksiyonları; orta kulak basıncının dış ortam basıncı ile dengelenmesini sağlamak, orta kulakta biriken salgıların boşalmasını sağlamak ve orta kulağı geniz tarafından gelen enfeksiyon ve salgılardan korumaktır.*
Normalde kapalı olan bu tüp çiğneme, yutkunma, esneme hareketleri ile açılır. Ancak Östaki borusu tıkalı ise, orta kulak, basınç değişimine uyum sağlayamaz. Bu fonksiyon bozukluğu işitme kalitesini düşürerek rahatsız edici bir hisse yol açar.
Östaki Tüpü Tıkanıklığına Neden Olan Risk Faktörleri:
Östaki borusu tıkanıklığı problemine birçok faktör neden olabilmektedir. Bu riskleri 10 maddede sıralayacak olursak;
- Soğuk algınlığı, grip, nezle gibi Üst solunum yolları hastalıkları
- Alerjik reaksiyonlar
- Sinüslerin enfeksiyona maruz kalması (sinüzit)
- Kulak enfeksiyonları (otit)
- Hava basıncındaki ani değişimler (uçağa binme, dalış, yüksek yerlere çıkma)
- Östaki borusunun çevresinde oluşan yapıların bozukluğu, darlığı
- Doğumsal (konjenital) nedenler
- Lenf bezlerinin büyük olması
- Mide Reflüsü
- Geniz Eti İltihabı (adenoidit)
Östaki Borusu Tıkanıklığı Tedavisi
Östaki borusunun tıkanıklığı probleminde neden olan faktörlere de yönelik bir tedavi planlaması uygulanmaktadır. Bu tedavi yöntemleri aşağıdaki şekilde uygulanabilmektedir;
- Antibiyotik etkisi bulunan ilaçlar; enfeksiyona maruz kalma durumunda başvurulmaktadır.
- Antihistaminikler; alerjik reaksiyon durumu bulunuyorsa başvurulmaktadır. (Ototoksisitenin kulağı etkileyeceği unutulmamalı)
- Burun spreyleri ve dekonjestanlar; burun tıkanıklıklarında başvurulmaktadır.
- Cerrahi yöntemler; diğer yöntemlerin fayda sağlamaması durumunda başvurulmaktadır. Kronik östaki borusu tıkanıklık sorunu yaşayan yetişkinlerde ve kulakta sıvı toplanması nedeniyle tekrarlayan tüp tatbiki yapılan çocuklarda östaki borusu balon genişletilmesi (dilatasyon) işlemi önerilmektedir *;
BONUS: ÖSTAKİ TÜPÜ TIKANIKLIĞINI ÖNLEYİCİ MANEVRA: VALSALVA
Kulakta östaki borusu tıkanmasına karşı alınabilecek en etkili önlemler: uçakta iniş sırasında yutkunma hareketi veya sakız çiğnemek, bol sıvı tüketmektir. Ayrıca kulaktaki bu dengesiz basıncın azaltıması için uygulanan bir yöntem de valsalva manevrasıdır.* Valsalva manevrası, östaki borusuna hava göndermek için yapılır, böylece kulaktaki anormal olan basınç azaltılır. Sadece deneyimli kişilerin uygulaması gereken bu yöntem, solunum yolları kapalıyken orta kuvvette nefes verme eylemidir: Burun deliklerinizi kapatın, ağzınız kapalı iken karın kasınızı gererek burnunuzdan üflüyormuş gibi nefes verin. Bu hareket östaki borusunu açarak basıncın dengelenmesini sağlar.
Yazan: Eslem OĞUZ
Kaynak**
Temel Odyoloji / Erol Belgin, Sanem Şahlı
Bir yanıt bırakın