Kuzey Irak’ta Bulunan Neandertaller
Kuzey Irak’taki Neandertaller’den bahsetmeden önce kısaca Neandertal insanından bahsetmek istiyorum. Evet, insan diyorum çünkü ‘insan’ sözcüğü Homo cinsine dahil olan tüm türleri kapsamaktadır.
Neandertaller (Homo Neanderthalensis), günümüzden yaklaşık 200.000 ilâ 28.000 yıl kadar önce yaşamış insan türüdür. Neandertaller ölülerini gömdüğü kanıtlanan ilk homo türüdür. Bu durum 1950’li yıllarda yapılan arkeoloji kazılarında Kuzey Irak’ta bulunan Shanidar Mağarasında on Neandertal kalıntısının bulunmasıyla ortaya çıkmıştır. O zaman, bu kazının başında Ralph Solecki bulunmaktaydı ve bazı iskeletlerin çevresinde polen kümeleri keşfederek, neandertallerin çiçeklerle cenaze töreni yaptıklarını öne sürmüştür. Ve bu şekilde Neandertaller daha çok merak edilmiş, Solecki tarafından yönetilen kazıdan 60 yıl sonra Shanidar mağarasında yeniden çalışmalar başlamıştır. 60 yıl sonra başlayan çalışma bir yıl sürmüş, kafatası ve kemikleri ezilmiş bir neandertal bulunmuştur. Cambridge, Birkbeck ve Liverpool John Moores Üniversitesi’nden araştırmacıların katıldığı kazı Kuzey Irak Eski Eserler Müdürlüğü ve Soran Eyaleti Eski Eserler Müdürlüğü’nün desteği ile yürütüldü.
Yıllar sonra 2014 yılında Ralph Solecki’nin de katkısıyla kazılar yeniden başladı. Ancak o yıllarda IŞİD’in bölgede bulunması sebebiyle çalışmalara ara verildi.2015 yılında yeniden başlayan kazı ile ilgili açıklama yapan Graeme Barker, “1950’lerde Neandertalleri buldukları yerleri bulabileceğimizi ve kalıntıları çevreleyen tortuları keşfedebileceğimizi düşünüyorduk. Neandertal kemikleri bulmayı beklemiyorduk” dedi. 2016 yılında bir kaburga ortaya çıktı. İskeletin tamamını bulmak için çok daha derin bir çalışma başlatıldı ve 2018-2019 yıllarında üst kısmı ezilmiş kafatası buldular.
Bulunan Neandertal kemiklerinin 70.000 yalında olduğu düşünülüyor. Araştırmacı grubunun ekip lideri Arkeolog Christoher Hunt, yeni bulunan iskeletin, daha önce tartışmalara neden olan çiçek gömütünün de yer aldığı çökelti bloğunda bulunduğunu ifade etti. Ayrıca yeni teknoloji ile Çiçek Gömütünün test edilebileceğini açıkladı. Bulunan yeni iskeletin yaklaşık 80.000 yıl önce yaşamış olduğu belirtilmekte. Modern teknoloji sayesinde bulunan Neandertal iskeletinin veya bulunan tortularından DNA örnekleri alınabiliyor, ki bence bu fazlasıyla heyecan verici bir durum.
Bu bilgilere bakıldığında Neandertaller’in bilinçli olarak ölülerini Zagos dağlarında bulunan Şanidar mağarasına veya çevresine getiriyorlardı ve gömüyorlardı.
Yazan: Derya Altuğ
Kaynak**
Kaynak***
Bir yanıt bırakın