Maymunlar Dünyayı Farklı Görüyorlar

Maymunlar Dünyayı Farklı Görüyorlar

25 milyon yıl kadar önce modern insanın ataları ve maymunların, evrim tarihindeki yolları ayrıldı. Bu gelişme maymunların görme yetisi üzerinde de etkili oldu.

Son bir yapılan çalışmaya göre maymunlar dünyayı bizden farklı görüyorlar.

Uluslararası bir araştırma ekibi  bu çalışma için ağtabakasının sinir hücrelerini ve bunların arasındaki bağlantıları ayrıntılı bir şekilde inceledi. Soru şuydu: Türlerin ayrılmasından bu yana yapılar ne ölçüde farklı gelişti ve herhangi bir farklılık renk görüşü üzerinde ne biçimde etkili oldu? Bilim insanları yeni bir üçboyutlu elektron mikroskop tekniği ile, retinadaki hassas sinir bağlantılarını incelerken, özellikle de primatlarda keskin görmeden sorumlu bölge olan fovea centralis (görsel keskinliğin en yüksek olduğu çukur) bölgesine odaklandılar. Burada koni tipindeki görme hücreleri vardır. Koni tipi hücreler renkli görmeden, çubuk görme hücreleri ise aydınlık ve karanlığı görmeden sorumludur. Koni hücreler arasında her biri ışığın farkIı dalga boylarına tepki veren türleri vardır. S konileri öncelikle mavi-mor aralığında görmeden sorumluyken, M konileri yeşil için bir reseptör görevini gördükleri gibi az çok mavimsiden turuncuya kadar olan spektrumdaki komşu dalga boylarının görülmesinden de sorumludur. L konileri her şeyden önce kırmızı renkten sorumlular. Renk algısı, farklı koni türlerinden gelen karmaşık bilgileri bir araya toplayan sinir hücresi devreleri tarafından mümkün kılınır.

Bu bağlantıları ayrıntılı bir şekilde inceleyen araştırma ekibi, gerçekten de iki tür arasında farklıklar saptadılar. Buna göre maymunlarda özellikle de mavi tonlarının işlenmesiyle alakalı sinir bağlantıları bulunmuyor. Oysa bu bağlantı insanların daha geniş bir mavi ton aralığını görmesini sağlamış. Bu, insan retinasının ince yapısının benzersiz olduğunu ve buna bağlı olarak daha belirgin bir algıya izin verdiğini gösteriyor. Uzmanlar farklı bağlantı türünün insanlara ağaçtan çok yerde yaşama uyum sağlamaları için geliştiğini düşünüyorlar. Araştırmada sinir bağlantılarının üçboyutlu olarak izlenebilmesini sağlayan yeni yöntemin, gelecekte birçok soruyu yanıtlamada yardimci olacağı düşünülüyor.

Yazan: Selim ÖZTEMEL

Comparative connectomics reveals noncanonical wiring for color vision in human foveal retina, PNAS, 25.04.2023

YouTube Kanalımız

Selim Öztemel (Platin Yazar) hakkında 1493 makale
Çılgın Fizikçiler ve Bilim İnsanları kurucusu, yazarı, YouTube kanalı editörü.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*