Michael Faraday Kimdir?

Michael Faraday Kimdir?

Marilyn Monroe bile daha çok biyografisi yazılmış olan bilimin Sindirella’sı olan Michael Faraday, 22 Eylül 1791 yılında Londra’nın izbe bir mahallesinde açlık ve yoksulluk içinde demircinin oğlu olarak dünyaya geldi.

Okul hayatı gerek fakirlik olsun, gerekse “r” harfini telaffuz edememesinden dolayı sekteye uğradı. 13 yaşında okulu bırakıp kitap ciltleme işine girdi. Gündüzleri kitap ciltleyip geceleri ise ciltlediği kitapları okuyordu. 19 yaşında elektriğe olan merakı artmaya başladı.

Şans

21 yaşında bir müşterisinin verdiği halk için bilim bileti hayatını değiştirdi. Londra Kraliyet Cemiyetinde yapılan bu gösteride kimyacı Humphry Davy elektrik ile ilgili gösteriler yapıyordu. Humphry Davy zamanında çok ünlü bir kimyacıydı. Kalsiyum ve sodyum bulmuştu. Faraday gösteri boyunca Davy’nin yaptığı her şeyi not almıştı. Aldığı notları temize geçip ciltleyerek Davy’e hediye olarak sundu ve Davy’e asistan olmayı istedi. Lakin Davy bunu ciddiye almadı. Çünkü o zamanlar bilim elit bir gurubun elinde olması gerektiği düşünülüyordu.

Ama şans Faraday’dan yanaydı. Davy yaptığı bir deneyde patlama gerçekleşmesi sonucu geçici körlük oluştu ve Faraday’ı geçici olarak işe almak zorunda kaldı. Faraday bu fırsatı iyi değerlendirdi ve 1923 yılında kloru sıvılaştırdı ve aynı yılda Kraliyet Bilim Akademisi’ne kabul edildi. 1925 yılında ise benzeni buldu. Anot, katot ve amper gibi terimlerin isim babası oldu. Sıvılara konan nesnelere elektrot adını verdi.

1820 yılında Danimarkalı bilim insanı Hans Christian Ørsted elektrik akımı taşıyan bir telin yakınıdaki pusulayı saptırdığını fark etti. Ama hiç kimse bunun nedenini anlayamıyordu. Çünkü o yılarda elektriğin kablonun içinde akan bir şey olduğu düşünülüyordu. Faraday bu gizemi sonlandırarak manyetik kuvvet çizgileri keşfetti. Bu çizgiler manyetik alanı temsil eder.

Ayrıca Faraday elektrik motorunu tersine çevirerek mıknatıs hareketi ile ilk jeneratörü de icat etti. Bu manyetik alandan dolayı hareketi de kullanarak ilk ilkel motoru keşfetti. Bu elektromanyetik hareket bir devrimdi. Polarize olmuş ışığın manyetik sapma deneyi yaptı. Yüzlerce deneyden başarısızlıkla döndü. Ama en sonunda kullandığı cam prizma ile başarılı oldu ve elektromanyetizmanın ışığı etkilediği sonucuna vardı.

Faraday buluşlarının pratik sonuçları ile ilgilenmezdi. Hatta buluşlarının patentini almaz insanlığa armağan ederdi.

İlk dinamoyu bulduktan sonra dönemin İngiltere başbakanı arasında şöyle bir diyolog geçtiği söylenir:

İngiltere başbakanı:

– İyi tamam buldun ama bu küçücük şey ne kadar işe yarayabilir ki?

Faraday:

– Henüz bilmiyorum ama eminim hükûmetiniz ondan vergi almanın yolunu kısa sürede bulacağı üstüne bahse girerim.

Cevabını vermiştir ki nitekim 1880 de İngiltere elektrik üretim vergisi zorunlu hale gelmiştir.

1826 yılından itibaren Kraliyet Enstitüsünde çocuklara ve halka bilim öğretmek ve sevdirmek için sunumlar, gösteriler yapamaya başladı. 35 yıl sürdürdüğü bu seminer ve sunumlar sayesinde gençlere bilimi sevdirdi. Bu etkinlik hala günümüzde büyük bilim inanları tarafından sürdürülmektedir.

Faraday çocuklar için bu etkinliklerden oluşan Mumun kimyasal tarihi atlı kitap yazdı.

Faraday bilimde çoğu şeyi açıklamış ve bulmuş olmasına karşın bir türlü matematik formüllerini yapamıyordu. Zaman zaman bu konuda alay konusu ve modern bilimde bu fikirlerin değerinin olmadığı düşünülüyordu.

Faradayı ciddiye alan bir diğer büyük bilim insanı Maxwell “Faraday’ın Güç Çizgileri Üzerine” adlı makalesi ile Faraday’ın çalışmalarını matematiksel bir zemine oturttu ve Faraday’ın haklı olduğunu meşrulaştırdı.

Şövalyelik unvanı reddetmiş bu güzel insan, 25 Ağustos 1867 aramızdan ayrıldı.

Kaynak: “Deneylerle Bilim İnsanları #7 / Michael Faraday” Bölümünden esinlenerek yazılmıştır.

Yazan: Selim ÖZTEMEL

YouTube Kanalımız

 

Video:

Selim Öztemel (Platin Yazar) hakkında 1391 makale
Çılgın Fizikçiler ve Bilim İnsanları kurucusu, yazarı, YouTube kanalı editörü.

1 geri izleme / bildirim

  1. Michael Faraday Kimdir? – 💫 Meritokrasi Topluluğu

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*