Neandertaller Genleri Covid -19 Hastalığını Ağırlaştırıyor

Dünya’da yaşayan insanların yaklaşık yüzde ikisinde Neandertaller genleri bulununuyor. Bu genlerin bazıları çeşitli hastalıklarla ilgili olunduğu bilinmekteydi. Son yapılan bir araştırmaya göre bu genlerin bazıları koronavirüs ile de bağlantılı olduğu sonucu ortaya çıktı. Yapılan bu çalışmada bulunan bir gen varyantının, Covid-19 hastalığının daha şiddetli geçmesine neden olduğu görüldü. Stockholm’de bulunan Kalorinska Enstitüsü’nde araştırmayı yürüten Hugo Zeberg: “Bu gen varyantına sahip bireylerin hastalığı yakalandığında solunum cihazına bağlanmaları diğer bireylere göre 3 kat daha fazla” olduğunu belirtiyor. Bu gen varyantı ayrıca yaşlanmayla alakalı ve diğer alt hastalıklara da risk faktörü oluşturduğu biliniyor.

Genetik varyantların şiddetli Covid-19 hastalarıyla ilişkisini gösteren grafik. Hastaneye yatırılması gereken 3,199 hastanın ve kontrol grubu olarak 897,488 kişinin genetik verileri karşılaştırıldı. Kaynak: (Zeberg & Pääbo, 2020)

Yaz aylarında yayımlanan bir makalede, 3. kromozom üzerinde bir gen grubunun Covid-19 hastalığına yakalanan bireylerin tedavi görmesine ve solunum cihazına bağlanmasına daha fazla yatkın olduğu belirtilmişti. Bu riskin 3 kat daha fazla olduğu söyleniyordu. Hugo Zeberg ve Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Svante Paabo bu gen grubunu tekrar incelediler. Neandertal ve Denisova insanlarının kalıtımıyla kıyasladılar. Bu kıyaslama sonucu hastalığı daha yüksek geçiren ve bu riski daha yüksek yaşayan insanların gen kümesinin varyantını Hırvatistan’da bulunan 50 bin yılllık Neandertaller’in DNA sekansına benzediğini fark ettiler. Neture dergisinde yayımlanan makalede Zeberg bu durumun nedenini “Modern insanın 60 bin yıl önce melezleşirken Neandertaller insanlarından almış” olacağını belirti.

Dilim grafikleri, riskli genlerin oranlarının dağılımını gösteriyor. Kaynak: (Zeberg & Pääbo, 2020)

Bu gen varyantının dağılımında farklılıklar bulunuyor. Bu gen varyantı özellikle de Güney Asyalılarda yaygın bir şekilde bulunuyor. Güney Asyalılarda bu geni bulundurma yüzde 50’lerde iken, Bangladeşlilerde yüzde 63’e kadar çıkıyor. Avrupa’da yaşayan insanlarda bu oran yüzde 16’lardadır. Doğu Asya ve Afrika’da ise bu gen varyantı hemen hemen yok gibidir. Bu gen varyantını taşıyan kişinin Covid-19 hastalığının neden daha şiddetli geçirdiğini bilim insanları çözebilmiş değil. Bilim insanları bu konuda daha fazla çalışma yapılmasını öneriyorlar.