Okyanusların Dibi 

Okyanusların Dibi 

Okyanuslar dünya yüzeyinin yüzde 69’unu oluşturuyor. Okyanuslar yanıbaşımızda olsa da Ay hakkındaki bilgimiz kendi okyanuslarımız hakkında bildiklerimizden daha fazla. Okyanuslardaki yaşamı hala tam olarak keşfedemedik ve belki de aklımızın hiç almayacağı türde canlılar okyanuslarda yüzüyorlar.

The highest and lowest points on Earth are utterly mind blowing (22 Photos) | Marianas trench, Mariana trench ocean, Ocean trench

Dünya üzerinde bilinen en derin nokta olan Marian Çukuru da en büyük okyanus olan Pasifik Okyanusu’nda yer alıyor. Guam adasının güneybatısında yer alan çukurun derinliği 10.994 metre – Everest’in uzunluğunun 8850 metre olduğunu düşünürsek bu muazzam bir derinlik. Mariana Çukuru Pasifik Plakası ve Mariana Plakasının sınırında yer alıyor, bu derinlikteki çukurlara da genellikle plakaların çarpıştığı noktalarda rastlanılmaktadır.

Bu derinlikte nasıl bir yaşam var? Mariana Çukurunda basınç deniz seviyesinin yaklaşık 1000 katı kadar! Bu derecede yüksek bir basınç çoğu canlının burada yaşamasını zorlaştırıyor. Balina gibi canlılar su altında uzun süre nefes alamadan durabilse bile Mariana Çukuru’nun derinliği deniz memelerinin sınırlarını fazlasıyla aşıyor. Basınç kadar soğukluk da bir sorun, güneş ışınları bu çukurun derinliklerine ulaşamıyor. Bu kadar olumsuzluğa rağmen Mariana Çukuru’nda bile hayat yeşermeyi başarmış. Mikroorganizmaların yanı sıra bazı balık, deniz hıyarları ve yengeçler de bu çukurda yaşıyor olabilirler. Şu ana kadarki keşifler bize karides benzeri kabuklular, deniz salyangozları gibi canlıların çukurda yaşadığını gösteriyor. Bilim insanları volkanik malzemelerdeki sülfürü işleyen bakterilerin çukurdaki yaşama hayat verdiğini düşünüyor. Bu derinlikte yaşayabilen canlıların diğer okyanus canlılarından farklı olduğu da unutulmamalı. Basınç miktarı balıkların kılçıklarını kıracak ve kalsiyumun varlığına izin vermeyecek düzeyde. Mariana Çukuru’ndaki ekosistem hala daha bilinmezliğini koruyor.

Nasıl keşfedildi?

Çukurun derinliğine dair ilk ölçüm 1875’te İngiliz gemisi HMS Challenger tarafından yapıldı (bu sebepten dolayı Mariana Çukuru bazı kaynaklarda Challenger Çukuru olarak geçer). Ses dalgaları ve oşinolojik yöntemler ile yapılan bu ölçümde çukurun derinliği 8 kilometre olarak hesaplandı. Mariana Çukuru’na ilk kez 1960’da inilebildi. Bilim insanı Jacques Piccard ve teğmen Donald Walsh Marina Çukuru’na inmiş ilk insanlardır. 5 saatlik bir dalışın ardından dibe ulaşan iki kaşif çukurda sadece 20 dakika geçirebildiler ve görüş mesafesinin çok düşük olması sebebiyle fotoğraf çekmeyi başaramadılar. Ünlü yönetmen James Cameron da 2012 yılında özel tasarlanmış bir denizaltıyla Marian Çukuru’na inmiş ve bunu tek başına başaran ilk insan olmuştur.  Mariana Çukuru’nda yapılacak keşif ve araştırmalar için ABD yada Mikronezya devletinden izin alınması gerekiyor.

Mariana Çukuru yakın zamanda ise olumsuz bir gelişmeyle gündeme geldi. Okyanuslarda artan kirlilikten Marian Çukuru da nasibini aldı ve çukurda plastik atıklara rastlandı. Böyle ekstrem bir yerde bile insan kaynaklı kirliliğin görülmesi dünyamız adına endişe verici.

Okyanusların Dibi 

Yazan: Göktuğ DONK

Kaynak*

Kaynak**

Kaynak***

Kaynak****

YouTube Kanalımız

Çılgın Fizikçiler (SEO Manager) hakkında 663 makale
Çılgın Fizikçiler ve Bilim İnsanları ekibi ve dışarıdan destek veren gönüllülerin yazıları.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*