Ormanda Bir Ağaç Devrilirse Ses Çıkarır mı?
Albert Einstein‘a göre Schrödinger’in kedisi yani dalga fonksiyonu ölü ya da canlı bir kediye dönüşmesi saçmalıktan ibaretti. Bu, Piskopos Berkeley’in felsefesine benziyordu: Ormanda bir ağaç devrilirse ve etrafta onu duyacak kimse yoksa, ağaç ses çıkarır mı?
Solipsistlerin (Bilinç içerikleri ile birlikte öznel ben varlık olarak kabul edilen tek gerçeklik akımı / Ben felsefesi) buna cevabi hayırdı. Lakin, kuantum teorisinin cevabı daha kötüydü. Kuantum teorisine göre, eğer bir ağaç etrafta kimse yokken devrilirse, ağaç pek çok farklı durumun toplamı olarak var olur. Örneğin yanmış bir ağaç, bir fidan, yakacak bir odun, kontrplak… Yalnız ağaca baktığınız zaman, ağacın dalgası sihirli bir şekilde onu sıradan bir ağaca dönüştürür.
Evine ziyaretçiler geldiginde Einstein onlara, “Ay, fare baktığı için mi var?” diye sorardı.
Fakat, kuantum teorisi sağduyuya ne kadar karşı gelirse gelsin, onu destekleyen tek bir şey bulunuyordu: Bu teori deneysel olarak doğruydu. Kuantum teorisinin tahminleri on bir ondalık basamağa kadar test edildi ve bu büyük başarı onu tüm zamanların en doğru teorisi ünvanını getirdi.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Bir yanıt bırakın