Psikanaliz Nedir?
19. yüzyılın ilk yarısında psikoloji felsefeden bağımsızlığını kazanıp kendi başına bir bilim dalı olmaya başladığında psikolojinin temel amacı laboratuvar temelli araştırmalarla yetişkin insanların ruhsal yaşamının temel bileşenlerini incelemekti.
İlk olarak yapısalcılık olarak adlandırılan yaklaşım orta çıkmıştır. Yapısalcılığın temel vurgusu bilinçli süreçlerin temel birimlerini ve süreçler arasındaki ilişkileri yöneten yasaları keşfetmektir.
Yine bu sıralarda Psikanalizin kurucusu nörolog Sigmund Freud, hastalarının çoğunun rahatsızlığının fizyolojik olmaktan çok psikolojik nedenlere dayandığını düşünerek farklı bir yaklaşımla sorunları incelemeye başlamıştır.
Ruhsal yapımızı buz dağına benzeten Freud, onun yalnızca çok küçük bir kısmının farkında olduğumuzu ve davranışlarımızın altında yatan bilinçdışı kuvvetli eğilimler olduğunu dile getirmiştir.
Psikanalitik gelişim kuramının iki temel dayanak noktası vardır. Birincisi erken çocukluk yaşantılarının yetişkin kişiliğini biçimlendirmesinde ciddi bir role sahip olduğunu vurgulayan genetik yaklaşımdır. Freud, bireyin temel kişilik oluşumunun 5 yaşına kadar olan dönemde gerçekleştiğini ifade etmektedir. İkincisi ise kişinin belli bir miktarda cinsel enerji ile dünyaya geldiği ve bu enerjinin kökleri organizmanın içgüdüsel süreçlerinde yer alan bir dizi psikoseksüel dönem boyunca geliştiği yönündeki düşüncesidir. Bu dönemleri doğumdan ergenliğe 5 ayrı şekilde ele alan Freud, cinsel hazzın doğumdan itibaren temel ilke olduğunu söylemiştir. Oral dönem 1. Evre olarak adlandırılan haz bölgesinin ağız olduğu 3 yaşa kadar olan dönemdir. Anal dönem 2.evre olarak adlandırılan haz bölgesinin Anal bölge olduğu ve çocuğun dışkısını tutma kabiliyeti kazandığı 5 yaşına kadar olan süreci kapsar. Freud 3. evreye Fallik dönem adını vererek bu dönemde çocuğun cinsiyet farklılıklarını öğrendiğini ve cinsel haz bölgesinin cinsel organı olduğunu söylemiştir.Fallik dönem ortalama 7 yaşa kadar devam etmektedir. 4. Evre ise Latent dönem olarak adlandırılan psikanalizde, bu dönem cinsel bir haz bölgesinin olmadığı ve süreç boyunca çocuğun enerjisini meraka ve arkadaşlığa adadığı 11 yaşa kadar olan gizil dönemdir. Freud son psikoseksüel gelişim evresinin ise ergenlik dönemi olduğunu söylemiştir.
Psikanalitik kurama göre insanın benliği ego olarak adlandırılır. Ego organizmanın dış uyaran ve çatışmalar ile iç uyaran ve güdülerin arasındaki homeostasisi sağlamaktır. Nitekim birde alt ve üst benlik olarak id ve süper egodan bahseder. İd alt benlik kişinin ilkel dürtülerine verilen isimdir. Üst benlik süperego ise moral ve ahlaki değerlerin adıdır. Genetik ve çevreden hatta özellikle aileden alınan vicdani ve ahlaki değerlere süper ego diyen Freud, egonun bu iki benlik arasındaki çatışmayı normalize etmek gayretinde olduğunu söylemiştir.
Yazan: Gözde ADIYAMAN
