Psikolojimiz Kaderimiz midir?
Her davranışın mutlaka bir nedeni vardır. Hiçbir şey nedensiz değildir. Psikanalize göre Freud bazı düşünce, davranış ve duyguların rastlantıymış gibi görünmesinin nedenini, bu davranışların öncülleriyle sebepsel ilişki kurmamızı engelleyen bilgi eksikliğidir diyor. Parafraks (Freudiyen hatalı davranışlar) dil sürçmeleri, kazalar, hatalar, bilinen bir adı hatırlayamama, randevuyu unutma vb. yanı sıra tüm davranışlar nedensiz değildir. İnsan zihninin belli bir takım işleyişleri belli normlar dahilinde diğer işleyişlere bağlıdır. Sonuçları görerek nedenlere varmak mümkündür.
Psikanalitik dinamik güdülenmeye göre ise insan zihni dürtüler tarafından harekete geçirilir. Dinamik güdülenmeye göre insan zihni amaç-yönelimli, dürtüleri doyum arayışında olan ve ıstıraptan kaçınan bir yapıdadır. Dürtü savunma ekolünce insan zihninin en önemli harekete geçiricileri cinsellik ve saldırganlıktır. Nesne ilişkileri ekolünce bu dürtülere ilave olarak ilişki oluşturma ihtiyacı ön plana çıkmıştır.
Epigenetik gelişimce insan, hayatının ilk gününden başlayarak, tecrübelerin belli bir nizama göre kümülatifsel ve yapı taşlarının varoluşuna önemli bir destekte bulunur. Bu nizamda birbirini takip eden çoklu devreler vardır. Bir devrenin tecrübesi bir sonrakini desteklemekte ve etkilemektedir. Psikanalizde, kişilik oluşumunda en belirleyici rolü olan devreler, tevellütten delikanlılığa kadar varolan süreçte yer alır. Bu devrelerdeki inter ve intrapsişik etkileşimler nihayetinde varolan duraksama ve çatışmalar sonucu, gelişim ya durmakta ya da eksik olarak tamamlanmaktadır. Psikanalitik veya psikodinamik psikoterapiler bu çatışma ve duraksamaları çözmek, onarmak ve gelişimi yeniden başlatmak ve tamamlamak gayesindedir. Nitekim terapilerce alınan sonuçlar da nükse mahal vermeksizin kesin çözümler sunan terapi yöntemlerinden olduğunu kabul edersek psikolojimizin kader olduğu sonucu elde ederiz.
Yazan: Gözde Adıyaman
Bir yanıt bırakın