Sabunun Kendi Renkliyken Köpüğü Neden Beyazdır?
Ellerinizi yıkarken dikkat etmişsinizdir. Ne renk sabun kullanırsanız kullanın, köpük her zaman beyazdır. Kendisi başka renkte olduğu halde, sabunun neden beyaz renkte köpürdüğünü hiç merak ettiniz mi?
Bir cismin rengini, o cismin görünür ışık aralığındaki frekanslardan hangilerini soğurup, hangilerini yansıttığı belirler. Ancak cismin bize görünen rengi, üzerine hangi tür ışığın düşürülmüş olduğuna da bağlıdır. Örneğin mavi pigmentli bir boya yüzeyi, üzerine düşen ışınlardan mavi olanları yansıtıp, diğerlerini soğurur. Ve böyle bir zemin üzerine beyaz ışık düşürüldüğünde, biz o zemini mavi görürüz. Çünkü zeminden yansıyıp da gözümüze ulaşan ışınlar, mavinin frekans aralığında olup , diğerleri soğurulmuştur. Halbuki aynı zemin üzerine, örneğin sadece kahverengi ışık düşürülmüş ise, bu ışık soğurulacağından, cisim bize siyah görünür. Keza bir pencere camı, üzerine düşen beyaz ışığı yansıttığında , bize ayna gibi; öte yandan batmakta olan güneşin ışınlarını yansıttığında ise, altın bakır alaşımı rengi kızıl bir parlaklıkta görünür. Aslında malzeme yani cam aynı camdır.
Örneğin mavi bir sabunla, aydınlık bir banyoda elimizi yıkamaya başladığımızı düşünelim. Elimizi ıslatıp da sabuna sürdüğümüzde, elimize bulaşan sabun kremi hâlâ mavi renktedir. Çünkü rengi belirleyen, sabun malzemesindeki renk pigmentleridir. Ancak ellerimizi tekrar ıslatıp ovuşturmaya başladığımızda, sabun kremi suyla seyrelmiş hale gelir. Öte yandan kabarcıklar oluşturarak köpüklenmektedir. Bu kabarcıklar, artık sadece sabun kreminden değil, suyla krem karışımından oluşmaktadır. Su saf haliyle şeffafken, bu karışım opak(mat)tır ve üzerine düşen ışınların hemen hemen tümünü yansıtır. Bu nedenle de beyaz görünür.
Ancak elimizi ovuşturmaya devam ettigimizde, suyla sabun karışımı iyice köpürmeye, köpüğü oluşturan baloncuklar büyümeye başlar. Büyüdükçe incelir ve şeffaf hâle gelirler. Bu durumda, üzerlerine düşen ışığın hemen hemen tümünü geçirip, pek azını yansıtmaktadırlar. Şeffaf görünmeleri de zaten bu yüzdendir. Fakat baloncuk yüzeyinin, içinden geçen ışığa yaptığı bir şey daha vardır. Baloncuğun bir yüzeyinden girip diğer yüzeyinden çıkan ışık, her iki yüzeyde de kırılır. Farklı dalga boylarındaki ışık, yüzey malzemesinin et kalınlığına bağlı olarak, farklı açılarla kırılır. Yani malzemenin kırılma indisi, ışığın dalga boyuna da bağlıdır. Bu durumda biz, aynı baloncuğu bakarken, baloncuğun yüzeyine bakış açımızı değiştirdiğimizde , yüzey renginin değiştiğini görürüz. Çünkü bakış açımızı değiştirdiğimizde, gözümüze artık farklı bir frekans aralığındaki ışınlar ulaşabilmektedir…
Yazan: Demet SEVİM
Bir yanıt bırakın