
Salgından Koruyan Sirke: Vinaigre Des Quatre Voleurs
Vinaigre des Quatre Voleurs’ün, dilimizde Dört Hırsız Sirkesi’nin, ortaya çıkışı bir veba epidemisine dayanmaktadır. Fransa’da vebadan ölen insanları soyarak değerli eşyalarını çalan bir grup hırsız yakalanır. Ancak ilginç bir şekilde, onca vebalı cesede temas etmelerine karşın hiçbiri bu salgından etkilenmemiştir. Salgına karşı bu dirençlerinin sorgulanması üzerine, vebadan korunmanın bir yolunu bulduklarını itiraf ederler. Düzenli olarak kendi yaptıkları bir sirke kullandıklarını, ellerini yıkayıp gargara yaptıklarını söylerler. Sonraları, “Dört Hırsız Sirkesi” adıyla ünlenen bu sirke, salgınlarda hasta odalarında ve pek çok hastalıkta yüzyıllarca kullanılmıştır. Kesin tarihi bilinmemekle birlikte, 14 ila 18. yüzyıl arasında gerçekleşen bir epidemide, Dört Hırsız Sirkesi’nin Fransa-Toulouse Veba Salgını (1628-1631) veya Büyük Marsilya Vebası’nda (1720) ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Alternatif bir anlatıya göre de Dört Hırsız Sirkesi(Four Thieves Vinegar)’nin adı aslında “Forthave’in Sirkesi”nin zaman içinde bozulmuş halidir ve ilk kez Richard Forthave adlı biri tarafından hazırlanmıştır.
Dört Hırsız Sirkesi, 1748 yılında Fransa kodeksinde yer almış ve ardından eczanelerde antiseptik olarak satılmaya başlanmıştır. Bu durum 1884 yılına kadar devam etmiştir. Günümüzde hala bulaşıcı hastalık riskine karşı, cilt bakımı, yorgunluk ve baş ağrısını geçirmek gibi birden çok amaçla, içeriği değişime uğrasa da yine Dört Hırsız Sirkesi adı altında satışına devam edilmektedir. Bunun yanısıra geçmişteki Dört Hırsız Sirkesi’yle içeriği aynı olan, ancak “Yedi Hırsız Sirkesi” olarak adlandırılan amonyak tuzunun satışı günümüzde İtalya’da yapılmaktadır.

Bileşimi değişken olmakla beraber, Dört Hırsız Sirkesi genellikle elma sirkesi veya şarap içinde antiseptik özellikler taşıyan tıbbi ve aromatik bitkilerin (pelin otu, biberiye, adaçayı, nane, sedef otu, lavanta, eğir otu, tarçın, karanfil, Hindistan cevizi, sarımsak, vb.) birkaç gün bekletilip yumuşatılmasıyla, yani maserasyon ile elde edilir.
Sirke, asetik(etanoik) asit içeren(CH3COOH) bir tür sulu çözeltidir. Bu organik asit, sirkeye keskin kokusunu ve tadını verir. Sirke, oluşturduğu asitli ortam ile gıdaların bozulmasına neden olan çoğu mikroorganizmanın büyümesini engellediği gibi, veba salgınlarında ve sonrasında dezenfektan görevinde de kullanılmıştır. Dört Hırsız Sirkesi’ne benzer sirke karışımlarının hastalıklardan korunmak için Hipokrat zamanından, yani antik çağlardan beri hazırlandığı bilinmektedir.
Yazan: Beren AHU
Kaynak**
Kaynak***
Kaynak****
Bir yanıt bırakın